Η αλήθεια είναι ότι τη σειρά δεν την παρακολουθούσα. Συχνά πυκνά, ένα άτομο του κοντινού μου τότε περιβάλλοντος που την έβλεπε, έκανε αναφορές στον House που όμως αδυνατούσα να πιάσω.
Έπεσα πάνω της τυχαία, ξημερώματα, στο Star Channel, το καλοκαίρι του 2009, μη ξέροντας ποια σειρά έβλεπα. Παρόλη τη ζαλάδα και την κούραση της μέρας, όχι μόνο με κράτησε ξύπνιο αλλά και με ξεμέθυσε. Ήταν το επεισόδιο που τον κλείνει φυλακή ο στραβωμένος μπάτσος. Α, υπόψιν, η σημερινή κουβέντα είναι mega spoiler. Αν δεν έχεις δει τη σειρά, σταμάτα εδώ. Είναι αμαρτία να στο χαλάσω.
Προσπαθώ γενικά να αναφέρομαι σε θέματα που δύσκολα θα τα βρεις αλλού χωρίς αυτό να τα κάνει εξειδικευμένα. Κάνοντας μια μικρή έρευνα είδα πως το θέμα αυτό, δεν είναι τέτοιο. Υπάρχουν σε πάμπολλα άλλα site, ελληνικά και ξένα, αξιοπρεπείς αναλύσεις για τη σειρά, τον ήρωα (;), από απλές αναφορές στους ηθοποιούς και κριτική επεισοδίων μέχρι και επιστημονική επεξήγηση από γιατρούς για κάθε ιατρική περίπτωση ασθενούς που βλέπουμε στη σειρά. Όμως απόψε, θα το δούμε αλλιώς. Δε θα αναφερθώ στις σίγουρες παπάτζες του στιλ «δεν είναι ποτέ λύκος» και «όλοι λένε ψέματα». Εδώ θα σου πω, τι έμαθα εγώ απο τον House.
Όπως έχω πει και παλαιότερα, τα λογοτεχνικά έργα, και συγκεκριμένα μορφές τέχνης όπως τα μυθιστορήματα, τα θεατρικά και κινηματογραφικά έργα, τα comics, τα παραμύθια και φυσικά οι τηλεοπτικές σειρές, χρησιμοποιούν συγκεκριμένα αρχέτυπα ηρώων για να συγκινήσουν, να διεγείρουν και εντέλει να απορροφήσουν τον θεατή / αναγνώστη. Αυτό δεν είναι όψιμη εφεύρεση αλλά αρχαία μέθοδος που μπορούμε να καυχηθούμε πως εφηύραν οι πρόγονοι μας. Ακόμη και σήμερα δεν είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε το αρχέτυπο του παντοδύναμου Αχιλλέα με την μία και μοναδική αδυναμία στο πρόσωπο του Superman και η ιστορία ενός απλού χωριατόπαιδου με αγνή καρδία, μπόλικα daddy issues που με την καθοδήγηση ενός γηραιού μέντορα καταφέρνει και νικάει το κακό, θα μπορούσε να αναφέρεται τόσο στον Luke Skywalker, όσο στον Ηρακλή.
Ο House λοιπόν, σαν χαρακτήρας εμπίπτει στο αρχέτυπο της αυτιστικής πολυτάλαντης εκκεντρικής ιδιοφυΐας. Αντίστοιχοι ήρωες σε άλλα έργα είναι ο Sherlock Holmes και ο μάγος του Όζ. Το πιο εύκολο παράδειγμα πραγματικού ανθρώπου που έχουμε, είναι ο Leonardo Da Vinci. Σαν αρχέτυπο, είναι από αυτά που χαρακτηρίζω «σχολείο» μιας και παρατηρώντας το πως οι σεναριογράφοι τον χρησιμοποιούν μπορούμε να βγάλουμε διαμάντια. Άς δούμε μερικά απο αυτά.
Έσω έτοιμος.
Κάθε μέρα μπορεί να κληθείς να πολεμήσεις για κάτι. Μάχες στη δουλειά, στις οικογενειακές σχέσεις, στα συναισθηματικά, μέχρι και στην ουρά στη τράπεζα. Κράτα κλειστό το στόμα σου μέχρι να έχεις αντλήσει όσες περισσότερες πληροφορίες για την κατάσταση γίνεται. Φρόντισε να ξέρεις όσο περισσότερα δεδομένα, δεδομένα που ίσως φαίνονται άχρηστα και φρόντισε να έχεις έλθει στη θέση του άλλου πριν ανοίξεις πυρ. Σε καμιά περίπτωση μην κάνεις την κότα όταν θίγεται κάποιο προσωπικό σου δικαίωμα, όταν βλέπεις το άδικο ή το παράλογο. Κάθε μάχη που δε δίνεται είναι μάχη που κερδίζει ο εχθρός. Το να έχεις δίκιο και να μην παλεύεις για να το πάρεις, είναι αυτοκαταστροφικό. Όταν έχεις δίκιο, ειδικά όταν εξαρτώνται και οι ζωές άλλων από αυτό, γύρνα τον κόσμο ανάποδα και διεκδίκησέ το. Θα το εκτιμήσουν όλοι στο τέλος.
Η δύναμη των λέξεων
Η κάθε λέξη κρύβει δύναμη. Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να συνενοηθούμε είναι αυτό που μας ξεχωρίζει απο τα ζώα. Ειδικά όταν μιλάμε για την ελληνική γλώσσα, που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν συνώνυμα. Για παράδειγμα η λέξη «Βράδυ» δε σημαίνει «Νύχτα», όπως και η «Δουλειά» δε σημαίνει «Εργασία». Μάθε την κατάλληλη λέξη για κάθε τι και κάνε κάθε σου κουβέντα να μετράει. Οι ακροατές σου θα κρέμονται από τα χείλη σου και θα λες ακριβώς αυτό που θέλεις χωρίς αερολογίες και ασάφειες.
Η δύναμη των πράξεων.
Ο House, αν και μάστορας των λέξεων και των αντιπαραθέσεων, όταν μπορούσε πάντα επέλεγε να μιλήσει με πράξεις παρά να εμπλακεί σε ανόητες συζητήσεις με ανθρώπους σαφώς κατώτερους του. Όπως θα σου πει κάθε εκπαιδευτής σκύλου, με τις πράξεις μαθαίνει το σκυλί, με τις λέξεις επαναλαμβάνει το μάθημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι ενέσεις με αναισθητικό στη μάνα της Cuddy (και κάτι γειτόνους…) και το παρκάρισμα στο σαλόνι της, μέχρι η απαγωγή του σταρ της σαπουνόπερας ή η σκηνή που μεθάει τον LL Cool J.
Σε αυτό, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το γεγονός πως ο House, κατά τη γνώμη μου αλλά και κατά τη γνώμη αρκετών αναλυτών, πάσχει από μιας μορφής υπερλειτουργικού Asperger. Αυτό τον κάνει να αντιλαμβάνεται διαφορετικά το γνώριμο του περιβάλλον από τους υπόλοιπους. Δες για παράδειγμα μια γάτα που έχει μείνει στο ίδιο σπίτι όλη της τη ζωή. Μπορεί με κλειστά μάτια να πηδάει από κουρτίνα σε κουρτίνα, να ισορροπεί στα παράθυρα και να κρύβεται στα πιο περίεργα μέρη. Αντίθετα αν την βάλεις σε ένα χώρο που της είναι άγνωστος, η γάτα θα μείνει εκεί που την άφησες. Θα γίνει κουβάρι σηκώνοντας την ράχη της και αργά θα αρχίσει να σκανάρει το χώρο. Διστακτικά μετά από λίγα λεπτά θα κάνει τα πρώτα της βήματα μέχρι σταδιακά να έχει καταγράψει μέσα της κάθε εκατοστό και κάθε επιφάνεια του χώρου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο εγκλεισμός του σε διάφορα ευαγή ιδρύματα (με ή χωρίς τη θέληση του) και η αρχική του απόγνωση σε αυτά μέχρι που σταδιακά φτάνει να τα κάνει παιδική χαρά του.
Ολοι λένε ψέματα.
Ειλικρίνεια σε όσους την αξίζουν.
Ζούμε σε μια κοινωνία που έχει ανάγει την υποκρισία σε τρόπο ζωής. Στους ανθρώπους που εμπιστεύεσαι και εκτιμάς, οφείλεις να αποδίδεις σεβασμό μιλώντας τους με ειλικρίνεια, όσο και αν αυτό προσωρινά μπορεί να τους πληγώνει. Η ειλικρίνεια είναι μια λυτρωτική αρετή που δυστυχώς πολλές φορές εκλαμβάνεται σαν αγένεια ή και κακία. Έχε και αυτό στο νου σου για το που την ασκείς.
Ο αληθινός έρωτας, μπορεί να κρατά μια στιγμή.
Συζητώντας με κάποιον γνωστό, στα πλαίσια του άρθρου, με συμβούλεψε να κάνω μια αναφορά στην «μεγάλη αγάπη του House, την Cuddy». Διαφωνώ. Ναι, η Cuddy τον απασχόλησε για το 90% της σειράς (πάνω κάτω) αυτό όμως δε σημαίνει πως ήταν ο μεγαλύτερος του έρωτας. Η Cuddy είναι μια γυναίκα καριέρας που ξαφνικά στα 45 της κατάλαβε πως η καριέρα δεν είναι το παν και πανικοβλημένη άρχισε να ψάχνει στα chats για σύζυγο. Μέτρια σαν γιατρός, κακή μάνατζερ και μίζερη σαν γυναίκα. Έχοντας μάθει να δίνει και να κερδίζει μάχες κόντρα στα δεδομένα (η πρώτη γυναίκα σε θέση Κοσμήτορα), εβραιοπούλα που κόντρα στα έθιμα της δεν ήθελε να γίνει νοικοκυρά και κατάφερε να υιοθετήσει παιδί κόντρα στις προκαταλήψεις. Φέροντας τις καταστάσεις στα μέτρα της, πίστεψε πως θα κάνει το ίδιο και στον House. Και εκείνος προσπάθησε. Αληθινά. Όταν όμως λύγισε, χωρίς σκέψη τον μηδένισε και δεδομένης της εξάρτησής του, ουσιαστικά τον καταδίκασε σε θάνατο. Όχι μάγκα, δεν είναι έρωτας αυτός.
Για μένα, ο έρωτας της ζωής του House είναι η Lydia. Η πιανίστρια του ψυχιατρείου. Εκείνη είδε ένα ανθρώπινο κουρέλι, μέσα στο χειρότερο δυνατό περιβάλλον (ο τίτλος του επεισοδίου είναι Broken και όχι τυχαία) και τον άγγιξε με τρυφερότητα. Τον έκανε να πιστέψει στους ανθρώπους και να αγαπήσει τον εαυτό του. Ηρέμησε το αφηνιασμένο κτήνος μέσα του και σε ελάχιστο χρόνο τον ισορρόπησε. Είδε μια ψυχή απεγνωσμένη να υποφέρει, να χτυπιέται κυριολεκτικά στους τοίχους του σκοτεινού δωματίου και μέσα στο σκοτάδι του άναψε ένα φως. Μια ελπίδα που την ακολούθησε και δειλά βγήκε από εκεί. Τον έγειανε και σαν όλους τους μεγάλους έρωτες εξαφανίστηκε για πάντα από τη ζωή του. Πως καταλαβαίνω πως ήταν Ο έρωτας της ζωής του, η Εκείνη του; Επειδή μετά την κεραμίδα που του σκάσε, η επιρροή της επάνω του ήταν τόση που τον έκανε δυνατό να συνεχίσει, να επιστρέψει στο νηπιαγωγείο που οι άλλοι λένε Princeton-Plainsboro Teaching Hospital και να μην την ξαναναφέρει ποτέ.
Γνώρισε τον εαυτό σου.
Ψάξε μέσα σου και ιεράρχησε τα θέλω σου. Τι έχει για εσένα αξία, τι θεωρείς αρετή, πως θες να σε θυμούνται. Τι είναι εκείνο που σε ικανοποιεί, που σιωπά τις φωνές μέσα σου και σχημάτισέ τα σαν αγάλματα στην αίθουσα του μυαλού σου που κατοικεί η συνείδηση σου. Κάνε τα αρχέτυπα, δώσε τους πρόσωπο και φωνή και όποτε τα χρειάζεσαι, επικαλέσου τα. Όταν ξέρεις ποιος είσαι, δεν έχεις ανάγκη από υλικά αγαθά, υποκριτικές ευγένειες και κοστοβόρες υποχωρήσεις. Δεν σου χρειάζονται πλαστές προσωπικές σχέσεις με συναδέλφους, δεν θα χρειαστεί να γλύψεις κανένα ανεπαρκή προϊστάμενο και όταν χρειαστεί θα χτυπήσεις το χέρι στο τραπέζι. Είσαι εκεί με την αξία σου, τη δουλειά και τις επιτυχίες σου, όχι επειδή είσαι γκόμενα του Wilson.
Ένα ακόμη ενδεικτικό του πόσο ένα είναι ο House με τον εαυτό του, είναι ο τρόπος ζωής του. Ενώ λογικά έπαιρνε ένα σκασμό λεφτά, οδηγούσε το ίδιο σαράβαλο, ενώ για παράδειγμα ο Foreman ήταν με τα κυριλέ σακάκια. Του αρκούσε ένα ουίσκι και το πιάνο του (και ένα κουτί Vicodin) για να αποφορτίσει όλη την ένταση που ήρεμα χαλιναγωγούσε κατά τη διάρκεια της υπόθεσης.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σημειώσω πως προσωπικά έχω πειστεί πως τα Vicodin δεν τα έπαιρνε γιατί ήταν πρεζάκι. Τα έπαιρνε γιατί πόναγε. Εντύπωση μου κάνει που οι ιατροί συνάδελφοι του και ιδιαιτέρα η Cuddy δεν τον πίστεψε ποτέ. Είμαι ευκολόπιστος και αφελής; Ίσως.
Bromance.
Κλείνοντας, θεωρώ πως η σειρά εν τω συνόλω είναι μια ωδή στην ανδρική φιλία. Η σχέση που έχουν με τον Wilson είναι σχεδόν ποιητική. Είναι δυο εξίσου ταλαιπωρημένες ψυχές, που όμως έχουν εντελώς διαφορετική προσέγγιση στη ζωή. Αλληλοσυμπληρώνονται και ο ένας λειτουργεί σαν άγκυρα που κρατά δεμένο στην πραγματικότητα τον άλλο. Όταν ο House έχανε το νήμα στο δαιδαλώδες μυαλό του, ήταν η φρέσκια ματιά του Wilson που τον έβαζε στον ίδιο δρόμο και αντιστοίχως, όταν ο Wilson τα έκανε μούσκεμα με τα γκομενικά του, ήταν η κυνικότητα του House που τον βοηθούσε να πάρει τις αποφάσεις που έπρεπε. Γι’ αυτό και το κλείσιμο της σειράς ήταν αφιερωμένο στη φιλία αυτή.
Θα μας λείψετε ρε προφεσόρια…
