Ένα δυνατό “κατηγορώ” κατά του δικαιωματισμού έχει ο ρόλος της Cate Blanchett στην ταινία “Tár”
Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν έγινε σκοπίμως ή τυχαία, αλλά το Χόλιγουντ –έστω και στιγμιαία– τα βάζει με το ξαδελφάκι της πολιτικής ορθότητας, τις πολιτικές ταυτοτήτων.
Με πρωταγωνίστρια την Κέιτ Μπλάνσετ (Cate Blanchett) στον ρόλο της ομώνυμης ηρωίδας, η ταινία “Tár” ακολουθεί τη ζωή της φανταστικής συνθέτριας και μαέστρου Λίντια Ταρ (Lydia Tár) καθώς αρχίζει να καταρρέει κάτω από το βάρος του ίδιου της του εγωισμού.
Η Λίντια απεικονίζεται σαν μια εγωκεντρική ναρκισσίστρια και αυστηρή γυναίκα, πράγμα που της επιτρέπει να επιτεθεί χωρίς αναστολές και ενοχής στην πολιτική ταυτοτήτων και στην προσβλητική και καταστροφική της επιρροή -ιδιαίτερα στην τέχνη.
Όπως φαίνεται στο παρακάτω κλιπ από την ταινία, η Λίντια σαν προσκεκλημένη καθηγήτρια στην διάσημη καλλιτεχνική σχολή Julliard, έρχεται σε αντιπαράθεση με έναν νεαρό επίδοξο συνθέτη που είναι… ιδιαίτερα υπερ του δικαιωματισμού.
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα βλέπουμε την Λίντια να προσπαθεί να πυροδοτήσει την ενδοσκόπηση στον μαθητή της, παίζοντας στο πιάνο το Πρελούδιο σε ντο μείζονα του Μπαχ, αναφερόμενη στην “ταπεινότητα” που βγάζει μέσα από το έργο του ο κλασικός συνθέτης.
«Δεν προσποιείται ότι είναι σίγουρος για τίποτα γιατί ξέρει ότι αυτή είναι πάντα η ερώτηση που απασχολεί τον ακροατή. Δεν είναι ποτέ όμως αυτή η απάντηση, σωστά;», ρωτά η Λίντια στον νεαρό για να λάβει την εξής απάντηση:
«Παίζεις πολύ καλά, αλλά στις μέρες μας οι λευκοί στρέητ άντρες συνθέτες… απλά δεν με αφορούν».
Εκείνη δεν του χαρίζεται, και του λέει:
«Μην είσαι τόσο πρόθυμος να προσβληθείς. Ο ναρκισσισμός των μικροδιαφορών οδηγεί στον πιο βαρετό κομφορμισμό.»
«Υποθέτω ότι ο [Γάλλος συνθέτης] Εντγκάρ Βαρέζ (Edgard Varèse) είναι μια χαρά. Θέλω να πω πως μου αρέσει το Arcana ούτως ή άλλως», απαντά ο νεαρός.
«Πρέπει να γνωρίζεις ότι ο Βαρέζ κάποτε είπε ότι η τζαζ ήταν “ένα νέγρικο προϊόν που εκμεταλλεύονταν οι Εβραίοι”. Αυτό δεν εμπόδισε τον Τζέρι Γκόλντσμιθ (Jerry Goldsmith) να τον αντιγράψει στον Πλανήτη των Πιθήκων. Είναι κάπως τέλεια προσβολή, δεν νομίζεις;» του απαντά η Λίντια αρχίζοντας να περπατά στην τάξη.
«Αλλά βλέπεις, το πρόβλημα με το γεγονός του αυτοπροσδιορισμού σου ως υπερηχητικό επιστημικό αντιφρονούντα, είναι ότι αν το ταλέντο του Μπαχ μπορεί να περιοριστεί στο φύλο του, στη χώρα γέννησής του, στην θρησκεία του, την σεξουαλικότητα του και ούτω καθεξής, τότε μπορεί και η δική σου», του λέει η Λίντια και συνεχίζει.
«Τώρα, κάποια μέρα, όταν βγαίνεις στον κόσμο και διευθύνεις για μια μεγάλη ή μικρότερη ορχήστρα, μπορεί να παρατηρήσεις ότι οι παίκτες έχουν κάτι παραπάνω από λάμπες και μουσική μπροστά τους. Θα έχουν μαζί τους επίσης και φύλλα αξιολόγησης, σκοπός των οποίων είναι στο τέλος να σε βαθμολογήσουν».
«Τώρα, τι είδους κριτήρια ελπίζεις ότι θα χρησιμοποιήσουν για να το κάνουν αυτό;» ρωτάει η Λυδία. «Την τεχνική ανάγνωσης της παρτιτούρας; Τις τεχνική σου με την μπακέτα ή κάτι άλλο;».
Αντιμετωπίζοντας τη σιωπή του νεαρού, η Λίντια στρέφεται προς την υπόλοιπη τάξη και τους λέει: «Εντάξει, λοιπόν. Όλοι, χρησιμοποιώντας τα κριτήρια του Μαξ, ας εξετάσουμε το θέμα του Μαξ».
Θέτοντας ως θέμα της άσκησής τους την Ισλανδή συνθέτρια Άννα Πορβαλντσντότιρ (Anna Porvaldsdottir), η Λίντια ρωτά τους μαθητές της:
«Τώρα, μπορούμε να συμφωνήσουμε σε δύο παρατηρήσεις; Πρώτον, ότι η Άννα γεννήθηκε στην Ισλανδία και δεύτερον ότι είναι, κατά κάποιον τρόπο, δεν ξέρω με κάποιο δασκαλίστικο τρόπο, είναι μια σούπερ καυτή νεαρή γυναίκα».
Με μια γρήγορη ανάταση των χεριών των μαθητών και διαπιστώνοντας ότι οι περισσότεροι από τους μαθητές συμφωνούν με αυτές τις δύο δηλώσεις, η Λίντια στη συνέχεια τους καλεί να «στρέψουν το βλέμμα τους πίσω στον πάγκο του πιάνου εκεί πάνω και να δούμε αν μπορούμε να διανοηθούμε το πως αυτά τα πράγματα σχετίζονται πιθανώς με το άτομο που βλέπουμε να κάθεται μπροστά σας».
Βλέποντας τον κόσμο του να καταρρέει μπροστά του, ο νεαρός μαζεύει τα πράγματά του και βγαίνει από την τάξη ενώ σε κατάσταση αναμενόμενης οργής αποκαλεί την Λίντια «Γαμ_μένη σκύλα».
«Και εσύ είσαι ένα ρομπότ. Δυστυχώς ο αρχιτέκτονας της ψυχής σου είναι τα κοινωνικά δίκτυα», απαντά εκείνη.
- Γνωστός σεναριογράφος της DC σκέφτεται να αποσυρθεί λόγω της επανεκλογής του Τραμπ
- Ο Guardian προσφέρει στο προσωπικό του ψυχοθεραπεία μετά τα εκλογικά αποτελέσματα των ΗΠΑ
- Diddy: Ζύγιζε τα κορίτσια που συμμετείχαν και έδιωχνε τις κοντοκουρεμένες
Το Tár είναι μια γερμανοαμερικανική παραγωγή σε σκηνοθεσία, σενάριο και παραγωγή του Τοντ Φιλντ (Todd Field), ενώ στους διευθυντές παραγωγής συγκαταλέγεται και η ίδια η Κέιτ Μπλάνσετ.
Εμείς δεν έχουμε παρά να καλωσορίσουμε την ταινία και να ευχηθούμε να είναι η αρχή μιας γόνιμης και καλοδεχούμενης κριτικής στις παθογένειες που ταλανίζουν την τέχνη αλλά και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις που πηγάζουν από τον δικαιωματισμό.
