Σαν ηλεκτροσόκ έπεσε η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την οποία έκρινε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή “έκανε λάθος” όταν αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει τα προσωπικά μηνύματα που αντάλλαξε η πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Ursula von der Leyen), με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά (Albert Bourla), κατά την διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού. Όπως μεταδίδει το Politico, η υπόθεση, που πλέον είναι γνωστότερη ως “Pfizergate”, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και εγείρει ερωτήματα για τη διαφάνεια στις διαπραγματεύσεις της ΕΕ για τα εμβόλια.
Το Ιστορικό της Υπόθεσης
Η διαμάχη ξεκίνησε το 2021, όταν αποκαλύφθηκε ότι η φον ντερ Λάιεν είχε ανταλλάξει προσωπικά μηνύματα με τον Μπουρλά, προκειμένου να καταλήξουν σε μια τεράστια συμφωνία αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια εμβολίων κατά της COVID-19. Η συμφωνία, που αφορούσε την αγορά 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων από την Pfizer, είχε -τότε- διαφημιστεί ως “κρίσιμη για την αντιμετώπιση της πανδημίας στην Ευρώπη”. Ωστόσο, όταν δημοσιογράφοι, ακτιβιστές και ευρωβουλευτές ζήτησαν πρόσβαση στα μηνύματα αυτά, επικαλούμενοι το δικαίωμα στη διαφάνεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι τα μηνύματα δεν αποτελούσαν “επίσημα έγγραφα” και ότι η δημοσιοποίησή τους θα παραβίαζε το απόρρητο. Η στάση αυτή πυροδότησε κατηγορίες για απόκρυψη πληροφοριών και έλλειψη λογοδοσίας.
Η Απόφαση του Δικαστηρίου
Η χθεσινή απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ, που εδρεύει στο Λουξεμβούργο, δικαιώνει όσους ζητούσαν τη δημοσιοποίηση των μηνυμάτων. Οι δικαστές έκριναν ότι η Επιτροπή δεν είχε το δικαίωμα να αποκρύψει τα μηνύματα, καθώς αυτά σχετίζονταν με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για μια από τις μεγαλύτερες συμβάσεις στην ιστορία της ΕΕ. Το δικαστήριο τόνισε ότι η διαφάνεια αποτελεί θεμελιώδη αρχή της ΕΕ και ότι οι σχετικές επικοινωνίες και τα μηνύματα, -ανεξαρτήτως της μορφής τους-, έπρεπε να θεωρηθούν ως έγγραφα που υπόκεινται στους κανόνες δημοσιότητας.
«Η απόφαση αυτή αποτελεί νίκη για τη δημοκρατία και τη διαφάνεια», δήλωσε εκπρόσωπος οργάνωσης για την ελευθερία του Τύπου, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή οφείλει πλέον να επανεξετάσει τη στάση της. Το δικαστήριο διέταξε την Επιτροπή να επανεκτιμήσει το αίτημα για πρόσβαση στα μηνύματα και να παράσχει τεκμηριωμένη απάντηση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.
Το Pfizergate έχει πυροδοτήσει έντονη κριτική, με επικριτές να υποστηρίζουν ότι η άρνησή της Φον Ντερ Λάιεν να αποκαλύψει τα μηνύματα υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στις ευρωπαϊκές θεσμικές διαδικασίες.
Παράλληλα, η υπόθεση έχει λάβει και ποινική διάσταση. Τον Απρίλιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ανέλαβε την έρευνα για πιθανές παρατυπίες στη διαχείριση της σύμβασης με την Pfizer, αν και μέχρι στιγμής δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. Η έρευνα επικεντρώνεται στα μηνύματα και στις συνθήκες υπό τις οποίες η Επιτροπή κατέληξε στη συμφωνία με την φαρμακευτική εταιρεία.
- «Pfizergate»: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Εδώλιο για τα Μυστικά Μηνύματα της Φον ντερ Λάιεν με τον Άλμπερτ Μπουρλά
- Directus: Καταρρίπτουμε τους ισχυρισμούς Ελλήνων & ξένων αναλυτών – Καμία κατάρριψη ινδικών Rafale με ντοκουμέντα!
- Υπό πακιστανική πολιορκία η Ομόνοια με το “πράσινο φως” της κυβέρνησης [ΒΙΝΤΕΟ]
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι θα μελετήσει προσεκτικά την απόφαση και θα αποφασίσει για τα επόμενα βήματα, χωρίς να αποκλείεται η πιθανότητα έφεσης. Θα είναι αυτή η αρχή του τέλους της “σιδηράς κυρίας” της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Προς το παρόν, η πίεση στη φον ντερ Λάιεν και την Επιτροπή εντείνεται, με την απαίτηση για πλήρη διαφάνεια να παραμένει στο επίκεντρο.
