Στις αρχές του 2020 γνωστή εταιρεία συμπληρωμάτων διατροφής, εκ της αλλοδαπής, στην καμπάνια της για την προώθηση συγκεκριμένου προϊόντος της που απευθύνεται σε παιδιά κυκλοφόρησε διαφημιστικό βίντεο για την ελληνική αγορά.
Σε αντίθεση με άλλες πολυεθνικές, το βίντεο δεν ήταν ενιαίο για όλη την παγκόσμια αγορά αλλά προσαρμοσμένο αποκλειστικά για Έλληνες καταναλωτές. Δηλαδή επρόκειτο για μία παραγωγή που τουλάχιστον οι ηθοποιοί, το τεχνικό προσωπικό για την παραγωγή και προώθηση του βίντεο ήταν Έλληνες. Αντιλαμβανόμαστε το πόσο σημαντική είναι μία τέτοια κίνηση για πολλούς λόγους που όμως δε θα αναφέρουμε γιατί δεν είναι του παρόντος. Κυρίως, όμως, πρέπει να τονιστεί ότι με την εξελληνισμένη παραγωγή η εταιρεία δείχνει ότι σέβεται τον Έλληνα καταναλωτή και, επίσης, συμβάλλει στην τόνωση της εθνικής οικονομίας δίνοντας δουλειά σε συμπατριώτες μας. Φαντάσου, δηλαδή, να μην ήταν εξελληνισμένη, και να έμοιαζε με κάτι διαφημιστικές καταχωρήσεις στον έντυπο τύπο, κυρίως, που απευθύνονται σε Έλληνες με μοντέλα αφρικανικής καταγωγής!
Το βίντεο, λοιπόν, παρουσίαζε μια μικρή παρέα τριών-τεσσάρων αγοριών των πρώτων τάξεων δημοτικού να παίζουν ποδόσφαιρο. Κάποια στιγμή ένα κοριτσάκι ζητάει να συμμετέχει κι αυτό στην προπόνηση των αγοριών. Στην ερώτησή του «Να σουτάρω κι εγώ;» λαμβάνει θετική απάντηση απ’τον τερματοφύλακα. Αμέσως μετά αυτός ζητά από το κοριτσάκι να σουτάρει: «Έλα Ρονάλντο!»
Για να αναλύσουμε την κίνηση αυτή, θα πρέπει να την εντάξουμε στο πλαίσιο των σχέσεων των φύλων. Αυτή η πρόσκληση του αγοριού πηγάζει από την παιγνιώδη διάθεση που επιδεικνύουν τα αρσενικά απέναντι στο άλλο φύλο, όχι μόνο ως παιδιά αλλά και στην ενήλική ζωή. Σκοπός δεν είναι να υποτιμήσουν το θηλυκό αλλά να το προσελκύσουν. Είναι, δηλαδή, ένα πρώτο βήμα στο παιχνίδι των σχέσεων. Το έναυσμα του αθώου φλερτ που στους ενήλικες μπορεί να εξελιχθεί σε σχέση.
Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, η διαφήμιση προκάλεσε αντιδράσεις. Όχι σε μερίδα θεατών. Όχι σε συλλόγους προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών ή των καταναλωτών. Και οι αντιδράσεις δεν ήταν καν μαζικές.
Ωστόσο, πολλές φορές αυτά έχουν ελάχιστη σημασία, και η, έστω μικρή, κακή δημοσιότητα λαμβάνεται υπόψιν από μία εταιρεία. Είδαμε λίγο καιρό μετά, σε πολύ δημοφιλή ιστοσελίδα τεράστιας αναγνωσιμότητας να καταγγέλλεται η διαφήμιση. Κατηγορήθηκε ως σεξιστική και ότι έχει εμμονή με τα στερεότυπα και τα διαιωνίζει: σωματικά δυνατοί άντρες-αδύναμες γυναίκες και άρα ικανότεροι οι άντρες στα αθλήματα από τις γυναίκες. Κάτι που είναι η φυσική πραγματικότητα, και θα ήταν τελείως παράλογο να αρνηθούμε. Όπως ακριβώς θα ήταν παράλογο π.χ. να μη δεχόμαστε τo συναισθηματικό πλούτο των γυναικών που οι άντρες δε διαθέτουν.
Ακριβώς στα μέσα του 2020, και η ίδια εταιρεία γυρίζει νέο σποτάκι.Αυτή τη φορά γίνεται στροφή 180 μοιρών.
Στο νέο διαφημιστικό είναι μια παρέα παιδιών δημοτικού με τον προπονητή τους στο γήπεδο καλαθοσφαίρισης και κάνουν την προπόνησή τους αγόρια και κορίτσια μαζί. Ο μικρός ζητά απ’τον προπονητή να σουτάρει ένα τρίποντο κι αυτός με μεγάλη ευκολία ευστοχεί. Αμέσως μετά τον προκαλεί: «Μπορείς να βάλεις καλάθι έτσι;» Και του ζητά να σουτάρει τρίποντο ανάποδα, χωρίς να κοιτά στο καλάθι. Ο πρωταγωνιστής αποκρίνεται:«Πολύ δύσκολο!» προετοιμάζοντας τον θεατή για το αρνητικό αποτέλεσμα (κάτι σαν αυτόεκπληρούμενη προφητεία για τον παίκτη ή αλλιώς σαν την πτώση του ηθικού που προσπαθεί να πετύχει ο αντίπαλος σε περίοδο πολέμου). Κι όπως θα περιμέναμε, είναι άστοχος. Αναμενόμενο λόγω της φύσης της δυσκολίας της κίνησης. Αμέσως μετά, όμως, εμφανίζεται ένα άλλο παιδί και ζητάει να δοκιμάσει. Παραδόξως καταφέρνει και ευστοχεί με άνεση οπότε και καταχειροκροτείται.
Δύο πράγματα αξίζει να συγκρατήσει εδώ ο θεατής.
Πρώτον, ότι το παιδί είναι κορίτσι και δεύτερο, το στάτους του προπονητή. Αυτό που πρέπει να παρατηρήσει ο θεατής είναι ότι το διαφημιστικό δεν είναι παρά μία συγκαλυμμένη προσπάθεια εξύψωσης της αθλητικής ικανότητας του θηλυκού. Περνά το μήνυμα ότι τα κορίτσια είναι όχι μόνο ικανά όσο τα αγόρια, αλλά ικανότερα. Πρόκειται για επίδειξη φεμινιστικής προπαγάνδας στον ανυποψίαστο θεατή. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι το τρίποντο ήταν επιτυχές αλλά αυτό οφείλεται καθαρά στην τύχη του παιδιού και την ατυχία του προπονητή, κι όχι στην ικανότητα του πρώτου και την ανικανότητα του δεύτερου.
Το δεύτερο σημαντικό που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι η ταυτότητα του προπονητή. Δεν είναι απλά ένας ηθοποιός αλλά πρόκειται για τον Βασίλη Σπανούλη, υπέρ-πετυχημένο διεθνή καλαθοσφαιριστή αναγνωρίσιμο ακόμα και σε κόσμο που δεν ασχολείται με το άθλημα.
Δε θα σταθούμε τόσο στις αθλητικές επιδόσεις του, όσο στην προσωπική ζωή του. Ο Σπανούλης αποτελεί υπόδειγμα για τον μέσο Έλληνα κι έχει προσφέρει πολλά με τη στάση του. Αγωνιστής στο γήπεδο, πέτυχε ανυπολόγιστης αξίας νίκες. Θα θυμόμαστε για πάντα τη νίκη απέναντι στο γίγαντα των Η.Π.Α κατά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2005 που ηττήθηκαν απ΄την Ελλάδα των 11.000.000 με 101-95. Εκτός από την αρετή της αγωνιστικότητας που πρεσβεύει, είναι και άριστος οικογενειάρχης. Έχει έναν επιτυχημένο γάμο με έξι παιδιά. Τεράστιος άθλος στην Ελλάδα της υπογεννητικότητας και άμεση ανάγκη μίμησής του.
Σε αντίθεση με τα πρότυπα των άτεκνων σελέμπριτι, υπερήλικων πολιτικών χωρίς παιδιά που διετέλεσαν και σε υπουργικές θέσεις καθορίζοντας πολιτικές για παιδιά, και διαλυμένων οικογενειών που επήρθαν από τη χαλαρότητα που καλλιέργησαν στις σχέσεις στη χώρα μας και στο διεθνή χώρο, ο Σπανούλης είναι άξιο τέκνο της Ελλάδας και το αποδεικνύει με πράξεις. Όταν, λοιπόν, τον παρουσιάζουν να μειονεκτεί απέναντι σε ένα κοριτσάκι, στην ουσία προωθείται μία νέα τάξη πραγμάτων.
Είναι ίσως κάπως υπερβολικό σαν παράδειγμα για τον μέσο αναγνώστη, αλλά σίγουρα κάτι που έχει δόση αλήθειας. Η εποχή της πατριαρχίας της γενιάς που εκπροσωπεί ο Σπανούλης μπαίνει σιγά σιγά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Ο φεμινισμός ήρθε με πρόθεση να μείνει.
- Απαγόρευσαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά της Συμφωνίας Πρεσπών για να μη χαλάσουν το… πάρτι του Τσίπρα
- Πρώην διευθύντρια “διαφορετικότητας” του Facebook έφαγε ένα χρόνο φυλακής για κάθε εκατομμύριο από τα 5 που απαλλοτρίωσε
- Warhammer 40K: Η Games Workshop ανακοίνωσε τους θηλυκούς Custodians
Είναι εκπληκτικό το πόσο υποχωρητική στάση έδειξε η εταιρεία απέναντι στις πιέσεις των φεμινιστριών και το πόσο απολογητική αποδείχτηκε φοβούμενη ότι ο μέσος Έλληνας θα στραφεί σε άλλα προϊόντα. Κάτι τέτοιο θα συνέβαινε στη Σκανδιναβία όπου είναι και η έδρα της εταιρείας.
Ο Έλληνας καταναλωτής όμως, έχει αποδείξει ότι δεν είναι τόσο ευαίσθητος και δεν αναμειγνύει την πολιτική στις καταναλωτικές συνήθειες του. Και ναι μεν αυτό τον προστατεύει από τον παραλογισμό της ορθοπολιτικής λαίλαπας αλλά αποτελεί και δίκοπο μαχαίρι. Αυτό έχει δείξει η στάση του στο παρελθόν π.χ. απέναντι σε διαφημίσεις που προσβάλλουν την ηθική και τον πατριωτισμό του, όπως σε παλαιότερο προσβλητικό σποτ εταιρείας τηλεφωνίας για το 1821, προ δεκαετίας.
Τότε δεν αντέδρασε μαζικά ώστε να “χαρίσει” την τελευταία θέση σε πωλήσεις στην εταιρεία, κι αυτό επέτρεψε να εδραιωθεί η κατάσταση που βιώνουμε ολοένα και περισσότερο σήμερα στο χώρο της διαφήμισης. Και είναι καιρός να αλλάξει αυτό. Ίσως με τη λεγόμενη πανδημία να μας δοθεί η ευκαιρία και να αναθεωρήσουμε.
