Ακόμα θυμάμαι τα συναισθήματα αποτροπιασμού κι απογοήτευσης που αισθάνθηκα τον Νοέμβριο του 2004, όταν βγήκα από την αίθουσα του κινηματογράφου -που επίτηδες πήγα μόνος- ώστε να βιώσω απερίσπαστος το Alexander του Oliver Stone, ως Έλλην και fanboy του Μεγαλέξανδρου από μικρός.
Το Alexander προσπάθησε να γίνει μια μοντέρνα εκδοχή old school κλασικών ιστορικών επών του ’50-’60, όπως το Ben Hur, ο Σπάρτακος, η Κλεοπάτρα, αλλά και του original Μέγα Αλεξάνδρου του 1956 με Richard Burton, αλλά με μοντέρνα παράγωγη, που έγινε κυρίως λόγω της τεράστιας επιτυχίας του Μονομάχου του Ridley Scott το 2000 και του μεγαλειώδους κι ανυπέρβλητου Braveheart του Mel Gibson το 1995, που ουσιαστικά αναζωπύρωσαν το ενδιαφέρον για τα ιστορικά έπη και βγήκαν αρκετές επικές ταινίες μέχρι το 2005, όπως Πατριώτης, Τελευταίος Σαμουράι, Master and Commander, Τροία, Βασίλειο των Ουρανών, Βασιλιάς Αρθούρος αλλά και τα “γκιμπσονιακά” έπη, Τα Πάθη του Χρίστου και Apocalypto. Θα έλεγα ίσως κι η τριλογία του Άρχοντα των Δακτυλιδιών, αν και καθαρή Φαντασία, ευνοήθηκε ώστε να γίνει, λόγω αυτής της αναγέννησης των ρομαντικών ιστορικών – μυθιστορικών επών, που ξεκίνησε στην αρχή της δεκαετίας του ’90, όπως Χορεύοντας με τους Λύκους, Τελευταίος των Μοϊκανών και φυσικά το Braveheart.
Αν μια υποσημείωση της μεσαιωνικής Βρετανικής ιστορίας όπως ο William Wallace ή ένας τελείως ανύπαρκτος Ρωμαίος στρατηγός και μετέπειτα Μονομάχος, κάνουν τέτοια επιτυχία δεν είναι λογικό ο Κοσμοκράτωρ Μέγας Αλέξανδρος να κάνει μεγαλύτερη επιτυχία; Αυτό σκεφτήκαν στο Χολυγουντ κι έδωσαν ένα αμύθητο budget 155.000.000 δολαρίων (που με διαφημιστικά κόστη έφτασε σίγουρα τα 200), στον βραβευμένο με 3 Όσκαρ Oliver Stone για να το γυρίσει και ο οποίος εκμεταλλεύτηκε δυστυχώς, το ευνοϊκό αυτό κλίμα ώστε να μας παρουσιάσει τις νεομαρξιστικές και ρεβιζιονιστικές του φαντασιώσεις του περί Μεγάλου Αλεξάνδρου και Αρχαίας Ελλάδας.
“Το σκηνοθετικό όραμα του Stone να γυρίσει μια υπερπαραγωγή για Μεγαλέξανδρο, δεν διαφέρει και πολύ σε δυσκολία και μέγεθος από το όραμα του ίδιου Μεγαλέξανδρου να κατακτήσει τον Κόσμο.”
Η αλήθεια είναι όταν άκουσα ότι ο Stone ετοιμάζει ταινία για Μεγαλέξανδρο, είπα ένα τεράστιο ΩΧ(!), αλλά προσπάθησα να μην είμαι απαισιόδοξος καθότι -δεν το κρύβω- τα teaser trailer που κατέβαζα τότε με αρχαίες dial up ταχύτητες το 2004 (προ Youtube εποχές) με είχαν πορώσει.
Μάλιστα ήταν τέτοια η πρεμούρα στο Hollywood για ταινία Μεγαλέξανδρου, που υπήρξε και δεύτερο σχετικό project από τον Αυστραλό σκηνοθέτη του μιούζικαλ Moulin Rouge, Buzz Lurman με Leonardo Di Caprio ως Αλέξανδρο, Nicole Kidman ως Ολυμπιάδα και σύμφωνα με φήμες και επιθυμία του Lurman, Mel Gibson ως Φίλιππο, -που θα ήταν τέλειος λογικά- αν και το όλο project ναυάγησε, όταν τους πρόλαβε ο Stone. Προσωπικά πιστεύω πως δεν βρήκε την απαιτούμενη χρηματοδότηση, λόγω υψηλού ρίσκου και καθώς οι χρηματοδότες της παράγωγης θα ήταν ανεξάρτητοι Σκοπιανοί της Αυστραλίας, με ότι θα σήμαινε αυτό για την ελληνικότητα του Αλεξάνδρου στην ταινία και ευτυχώς που δεν έγινε κι αυτό το project, παρά το σαφώς ανώτερο cast σε σχέση με Alexander του Stone που πήραμε, που παρά τα πολλά ψεγάδια και ανακρίβειες του είναι κάθετο ως προς την αδιαμφισβήτητη Ελληνικότητα του Αλεξάνδρου και των Μακεδόνων.
Και να ήθελαν, δεν γινόταν να πουν ότι οι Μακεδόνες ήταν Γυφτοσκοπιανοί Σλάβοι που κατέβηκαν από τα δέντρα τον 6ο αιώνα μ. Χ.
Αυτή ήταν κι η μεγαλύτερη ανησυχία όταν μάθαμε ότι βγαίνει ταινία για Μεγαλέξανδρο, είχε μάλιστα έρθει ο ίδιος ο Stone στην Ελλάδα κι έδωσε το τελικό σενάριο στον τότε υπουργό πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο aka Μπένι Βενιζέλο (Τούρκογλου), και ζήτησε να γυριστεί στην Ελλάδα για φορολογικές κυρίως διευκολύνσεις, ίσως και συμμετοχή Ελληνικού Κράτους στο budget, καθώς η ταινία χρηματοδοτήθηκε από διάφορα περίεργα funds, εκτός της Warner bros.Tότε τέθηκε το θέμα της ελληνικότητας στην κοινή συνέντευξη τύπου κι ο Stone διαβεβαίωσε ότι θα είναι ιστορικά ακριβέστατη η ταινία, ως προς την ιστορική αλήθεια της ελληνικότητας, με Μπένι στο τέλος να μην δίνει ούτε ένα ευρώ και να του δείχνει ευγενικά την έξοδο. Είχα εξοργιστεί τότε με εχθρική στάση Μπένι, αλλά βλέποντας την ταινία κατάλαβα γιατί δεν ήθελε να αναμιχθεί το ελληνικό κράτος με μια πολύ αμφιλεγόμενη ταινία, πέρα από τον εγγενή γραικυλισμό κι αριστερίλα που το διέπει και που βγάζει σπυριά με εθνικές θεματικές. Στην τελική καλά έκανε ο Μπένι και τον έδιωξε με άδεια χέρια και πήγε να το γυρίσει στο Μαρόκο, μάλλον γιατί ως πολιτικάντης, κατάλαβε ότι κάποια προκλητικά σημεία του σεναρίου θα ενοχλούσαν το συντηρητικό ελληνικό αλλά και παγκόσμιο κοινό, που έχει μια πολύ συγκεκριμένη άποψη για τον μέγιστο των Ελλήνων και δεν αντέχει καμιά αλαζονική punk αποδόμηση, που συνηθίζει να κάνει ο Stone στους χαρακτήρες του.
Ο Stone προσπαθούσε να κάνει μια ταινία για τον Μέγα Αλέξανδρο επί 10 χρόνια, ήταν εμμονή κι υγρό του όνειρο, το συζητούσε με τον Val Kilmer στα γυρίσματα των Doors όταν συζητούσαν το τραγούδι των Doors για Μεγαλέξανδρο το “When The Music’s Over”, γνωστό κι ως “We want the world and we want it now”, καθώς ο Morrison είχε ψύχωση με Μεγαλέξανδρο. Τον Kilmer τον ήθελε για Αλέξανδρο τότε, αν γινόταν η ταινία αρχές δεκαετίας του ’90, αλλά και λίγα χρόνια πριν προσπάθησε να πείσει τα μεγάλα στούντιο να εγκρίνουν μια ταινία για Μεγαλέξανδρο με Tom Cruise πρωταγωνιστή, αλλά μετά το Γεννημένος την 4η Ιουλίου και τον ultra πολιτικοποιημένο, μηδενιστικό, αντιαμερικανικό κι απόλυτα αντιπατριωτικό χαρακτήρα της ταινίας, η οποία προκάλεσε αντιδράσεις και μεγάλη πόλωση, κανένας στο Χολυγουντ δεν θα έδινε σοβαρό budget στον αριστεριστή Stone, για να κάνει μια ταινία επίπεδου Ben Ηur, σε ένα απαιτητικό και ουσιαστικά πεθαμένο είδος, παρότι είχε ήδη 3 Όσκαρ για Εξπρές του Μεσονυχτιού, Platoon και Γεννημένο την 4η Ιουλίου κι ήταν “βασιλιάς” στο Hollywood, κυρίως την δεκαετία ’80 ως κι αρχές ’90, με ταινίες όπως το Σαλβαδόρ, τον θρυλικό Scarface, Wall Street, το JFK και το Natural Born killers στο παλμαρέ του.
Το σκηνοθετικό όραμα του Stone να γυρίσει μια υπερπαραγωγή για Μεγαλέξανδρο, δεν διαφέρει και πολύ σε δυσκολία και μέγεθος από το όραμα του ίδιου Μεγαλέξανδρου να κατακτήσει τον Κόσμο. Ως προς τα κινηματογραφικά δεδομένα και καταστάσεις της εποχής, ήθελε θάρρος αλλά και πολύ θράσος, για να καταπιαστεί κάποιος με την Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως ακριβώς και με τον Χριστό, που έχουν μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα στο κοινό, που μπορεί να εγκλωβίσει καλλιτεχνικά.
Βασικά ακόμα δεν μπορώ να πιστέψω πως έγινε αυτή η ταινία, με τον τρόπο που έγινε, μιλάμε για απίστευτη τύχη που υπήρξε η μόδα των ιστορικών επών στις αρχές του 2000, όταν η κινηματογραφική βιομηχανία έπιασε καλλιτεχνικό ταβάνι κι η τεχνολογία μπορούσε να μας προσφέρει σχεδόν virtual reality κινηματογραφικά ταξίδια στο χρόνο και η ταινία δυστυχώς χαραμίστηκε και σχεδόν πετάχτηκε στο κάδο απορριμμάτων.
Η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς -όπως ήταν και το σλόγκαν της ταινίας- κι έτσι ο Stone πήρε την έγκριση από Warner bros, που την ίδια χρόνια παρήγαγαν και την επίσης υπερπαραγωγή Τροία του Wolfgang Petersen, μια τυποποιημένη by the numbers, πολύ ελεύθερη και ρεαλιστική διασκευή της Ιλιάδας, αλλά και δύο χρόνια αργότερα τους 300 του Snyder, (μέσω της θυγατρικής Legendary) κι έτσι έγινε μια άτυπη Αρχαιοελληνική τριλογία της Warner bros (τετραλογία αν μετρήσουμε και sequel των 300).
Για να μην κρυβόμαστε όμως, δεν αγάπησε το Hollywood ξαφνικά την Αρχαία Ελλάδα, απλά εξυπηρετούσε το αφήγημα της εποχής η παράγωγη αυτών των ταινιών. Βλέπετε, είχε συμβεί η τρομοκρατική επίθεση στο World Trade Center τον Σεπτέμβριο του 2001 κι οι επακόλουθες επεμβάσεις των ΗΠΑ, του Deep State να πούμε καλύτερα, σε Αφγανιστάν και Ιράκ, αλλά κι η ψυχροπολεμική κόντρα με Ιράν, που υπενθύμισαν στους Αμερικάνους την παρακαταθήκη του Αλεξάνδρου και τις ίδιες τις καταβολές του ιουδαιοχριστιανικού Δυτικού Πολιτισμού, στην προαιώνια σύγκρουση του με την βαρβαρική Ανατολή στην προαιώνια μάχη για την Κοσμοκρατορία. Τότε το Hollywood ακόμα ήταν σε υψηλότατο καλλιτεχνικό κι επιχειρηματικό επίπεδο, πριν τον Woke νεοαριστερό παροξυσμό και την σημερινή παρακμή που αργά ή γρήγορα θα σβήσει την κινηματογραφική βιομηχανία, ως πολιτισμικός καρκίνος που είναι. Για αυτό και δεν αμφισβητείται και παρά πολύ στην ταινία η ελληνικότητα του Αλεξάνδρου και της Μακεδονίας, καθώς μεσώ Ελληνικού Πολιτισμού ο Stone υποδηλώνει ότι οι σύγχρονοι διάδοχοι του Αλεξάνδρου και φορείς του Δυτικού πολιτισμού, είναι οι ΗΠΑ, χωρίς να το παρουσιάζει πάντα ως κάλο σαν αντιαμερικανός κι αντιρεπουμπλικάνος μαρξιστής που είναι. Και να ήθελαν, δεν γινόταν να πουν ότι οι Μακεδόνες ήταν Γυφτοσκοπιανοί Σλάβοι που κατέβηκαν από τα δέντρα τον 6ο αιώνα μ. Χ.
- Taxi Driver (1976)
- Οι Άγιοι της Εκκλησίας στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη
- Hacksaw Ridge: Η Δύναμη της Πίστης
Ήταν και θέμα αφηγήματος, πέρα από την αδιάψευστη ιστορική αλήθεια και τα ακατάρριπτα ιστορικά ντοκουμέντα και τεκμήρια. Για αυτό ο Stone όπως προσπαθεί να κριτικάρει τις σύγχρονη Αμερική και το σύστημα εξουσίας της, αποδομώντας τα στην φιλμογραφία του, έτσι κι εδώ κάνει το ίδιο στον Μεγαλέξανδρο, τον ιδρυτή ουσιαστικά του Δυτικού πολιτισμού, τον οποίον θεωρώ κρυφά μισεί και φθονεί, ως ιστορική φιγούρα κι ας λέει ότι τον θαυμάζει από μπροστά. Όπως τον μισεί βαθιά και το 99% των αριστερών που τον θεωρούν σφαγέα ιμπεριαλιστή και αρχαίο Χίτλερ κι όχι εκπολιτιστή του Κόσμου. Την συγκεκριμένη εποχή που γυριζόταν η ταινία, οι ΗΠΑ του George W.Bush εισέβαλλαν στο Ιράκ κι ο Stone αναπόφευκτα έκανε τις ιστορικές συγκρίσεις κι αλληγορίες με την σύγχρονη του εποχή.
Άθελα του ο Stone (κι ως συγγραφέας του Conan του Βάρβαρου) πρόβαλλε στον Αλέξανδρο -έστω υποβολιμαία- και την ναζιστική και κυρίως νιτσεϊκή έννοια της Δύναμης της Θέλησης, που ισχύει για όλους τους μεγάλους στρατηλάτες από Αλέξανδρο μέχρι Ναπολέοντα… πολύ πριν τον Χίτλερ.
