Όποιος παρακολουθεί το «Παρατηρητήριο Διαφημίσεων» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα τελευταία χρόνια θα έχει αντιληφθεί ότι στο χώρο της διαφήμισης συντελείται μία σημαντική αλλαγή στη χώρα μας, πιθανόν και λόγω της οικονομικής κρίσης.
Όσοι δεν είχαν την ευκαιρία να γνωρίζουν με τι ασχολούμαστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενημερώνουμε ότι παρακολουθούμε τα διαφημιστικά που απευθύνονται στους Έλληνες καταναλωτές, κυρίως στον έντυπο τύπο, τηλεόραση και διαδίκτυο. Ενημερώνουμε τον καταναλωτή για την ύπαρξη διαφημιστικών σποτ ή και ποστ σε κοινωνικά δίκτυα, που χάνουν το μέτρο στη λογική ή και αντιτίθενται στους νόμους της φύσης. Βέβαια, και παλαιότερες δεκαετίες η διαφήμιση έχανε το μέτρο και υπερέβαλε. Ωστόσο, ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τέτοιος παράλογος βιασμός της λογικής, φύσης, ακόμα και ελληνικής σκέψης, ηθικής και παράδοσης.
Διαστρέβλωση που, όχι απλά γίνεται τυχαία, αλλά είναι ενορχηστρωμένη και με πολλαπλά οφέλη για τους μαέστρους της. Υπερβαίνουν ακόμη και παραδοσιακές αντιπαλότητες ανάμεσα σε εταιρείες που ανταγωνίζονται για τον ίδιο πελάτη. Συμμαχίες που θα χαρακτηρίζαμε ανίερες για τον καταναλωτή, καθώς δε γίνονται για να βελτιώσουν τις υπηρεσίες που λαμβάνει ο καταναλωτής αλλά στοχεύουν συγχρονισμένα να «σκαλίξουν» τον αξιακό ηθικό κώδικα του.
Ξέρουμε ότι ηχούν κάπως υπερβολικά στον αναγνώστη που δεν έχει συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα της επαγρύπνησης απέναντι στην κατάσταση αυτή. Αν και συ, αγαπητέ αναγνώστη, δεν έχεις παρατηρήσει την τάση εξαπάτησης σου μέσω των διαφημίσεων, κλείσε αμέσως την τηλεόραση και ξεκίνα την μελέτη.
Αρχικά θα διαπιστώσεις ότι υπάρχουν κάποια μοτίβα που ακολουθούνται από τις διαφημιστικές. Τέτοια μοτίβα δε συναντάμε μόνο στην Ελλάδα. Μη στεναχωριέσαι. Έχουμε σαν χώρα άλλες αρνητικές πρωτιές. Φτάνουν εκείνες! Τα μοτίβα, λοιπόν, προέρχονται από το διεθνή χώρο της διαφήμισης. Ή, τουλάχιστον, έτσι θέλουν να καταλαβαίνουμε (η αλήθεια είναι άλλη). Εφαρμόζονται στη δύση και στοχεύουν στις συνειδήσεις αλλά όχι απλά τις καταναλωτικές. Θα εξηγήσουμε παρακάτω πώς και γιατί συμβαίνει αυτό. Υπάρχουν διάφορα μοτίβα τα οποία θα αναλύσουμε. Προς το παρόν θα δούμε το μοτίβο που σχετίζεται με τη διαφυλετικότητα.
Τα τελευταία 2-3 χρόνια συναντάμε ολοένα και περισσότερο πολυεθνικές εταιρείες να διαφημίζουν τα προϊόντα τους κινούμενες στον άξονα του “μοντέρνου” και δήθεν προοδευτικού πολυπολιτισμού. Υποτιθέμενα ζευγάρια με ένα λευκό κι ένα μαύρο μοντέλο αναπαριστούν ένα σύγχρονο ελληνικό ζευγάρι (EIKONA 1,2,3). Ακόμη πιο ριζοσπαστικές είναι οι διαφημίσεις που εκτός από το ζευγάρι περιλαμβάνεται κι ένα παιδί ανάμεικτης καταγωγής. Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν σε καμία διαφήμιση δεν παρατηρούμε τα διαφυλετικά ζευγάρια /οικογένειες να επιδεικνύουν αυτή την ιδιαιτερότητά τους. Δηλαδή η σχέση συνήθως υπονοείται. Αν υπάρχει παιδί, δεν παρουσιάζεται ευθέως και ανοιχτά ως παιδί της διαφυλετικής οικογένειας. (EIKONA 4). Αφήνεται στον θεατή να κάνει τις νοητικές διεργασίες και να επεξεργαστεί αυτό που βλέπει. Κάτι τέτοιο είναι περισσότερο αποτελεσματικό στη διάπλαση συνειδήσεων γιατί ο καταναλωτής δεν πλασάρεται απλά μια ιδέα (στη συγκεκριμένη περίπτωση της φυλετικής επιμειξίας) αλλά κάνει συνειρμούς, βάζοντας και τον εαυτό του σε πιθανό σενάριο να γίνει μέρος διαφυλετικής σχέσης /οικογένειας. Στην ουσία ζει το πιθανό σενάριο βιωματικά, και άρα “εκπαιδεύεται”, σε μια νέα κατάσταση, σε νέα ήθη ξένα προς την ελληνική κοινωνία. Η βιωματική μάθηση είναι με απλά λόγια ένας πολύ ισχυρός τρόπος να μάθει κάποιος νέες γνώσεις και συμπεριφορές.
Καταλαβαίνεις, λοιπόν, αγαπητέ αναγνώστη γιατί οι πολυεθνικές έχουν πέσει με τα μούτρα στον Έλληνα καταναλωτή που από τα αρχαία χρόνια θεωρούσε την εθνική ομοιογένεια ως ύψιστη αρετή. Σκέψου π.χ. στα 400 χρόνια σκλαβιάς από τους Οθωμανούς πόση συνοχή έδειξε, και δεν ήρθε σε επιμειξία με τον τύραννό του, ακριβώς λόγω των “πιστεύω” του αυτών.
Επειδή ακόμη στη χώρα μας βρισκόμαστε σε πρόωρο στάδιο στη διαφυλετικότητα στη διαφήμιση, οι διοργανωτές αυτής της στρατηγικής φροντίζουν να εισάγουν με πολύ αργούς ρυθμούς τον Έλληνα καταναλωτή σε αυτά τα πρότυπα. Προφανώς και έχοντας στο επιτελείο πίσω τους καθοδηγητές που γνωρίζουν τακτικές κοινωνικής μηχανικής. Ξέρουν, δηλαδή, τακτικές χειραγώγησης της ανυποψίαστης μάζας.
Είναι ακριβώς όπως το πείραμα του βάτραχου. Αντί για «βάτραχος» σκέψου «καταναλωτής».
Σύμφωνα με αυτό, αν πετάξεις ένα βάτραχο σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό εκείνος θα προσπαθήσει να εκτιναχτεί έχοντας υποστεί το σοκ της βίαιης περιβαλλοντικής αλλαγής του. Αν, όμως, το βάλεις σε μια κατσαρόλα με κρύο νερό, και σταδιακά αρχίσεις να το βράζεις, τότε αυτός θα παραμείνει έως ότου επέλθει ο θάνατός του, διότι δε θα αντιληφθεί την αλλαγή θερμοκρασίας.
Για το λόγο αυτό γίνονται με αργούς ρυθμούς οι βίαιες αλλαγές στη σκέψη αρχικά του Έλληνα καταναλωτή και κατ’ επέκταση του μέσου Έλληνα. Μετά από την ωρίμανση, αφού ολοκληρωθεί το στάδιο της αλλαγής της σκέψης, το επόμενο στάδιο είναι κι αυτό που θα επιφέρει τις αλλαγές στην κοινωνία. Δηλαδή, πρώτα θα γίνει αποδεκτή η ιδέα μιας διαφυλετικής σχέσης κι έπειτα η εφαρμογή της από κάποιους συνανθρώπους μας. Αρχικά θα προχωρούν σε σύναψη δεσμών και δημιουργία οικογενειών με αλλόφυλους, πρώτα σε περιορισμένο αριθμό. Έπειτα δεν αποκλείεται να γίνει από μεγάλο μέρος του πληθυσμού .
Αναλύσαμε όσο πιο απλά γίνεται το μοτίβο με σκοπό να ενημερωθεί ο αναγνώστης. Αυτό που πρέπει να κάνει τώρα είναι να ερευνήσει σε ατομικό επίπεδο το αν μια κοινωνία ωφελείται ή όχι από την ύπαρξη διαφυλετικών οικογενειών. Είναι τα παιδιά των διαφυλετικών οικογενειών υγιή ή απειλούνται από ασθένειες που δεν απειλούν τα μονο-φυλετικά παιδιά; Μπορεί μια κοινωνία να διατηρήσει τις παραδόσεις της όταν τα μέλη της χάνουν την ταυτότητά τους; Ποιοι ωφελούνται από ένα διαφυλετικό πολτό και γιατί;
Εμείς ως Π.Δ έχουμε ισχυρή αμφιβολία για την αξία της διαφυλετικότητας στην ελληνική κοινωνία. «Ο Θεός έχει ορίσει γεωγραφικά το χώρο που αναλογεί για την κάθε φυλή» να παραφράσουμε έναν σύγχρονο εν ζωή δάσκαλο.
Θα θέλαμε να θυμηθούμε και το απόσπασμα του ρήτορα Ισοκράτη από τον Πανηγυρικό του λόγο για την ανάγκη να παραμείνουν οι Έλληνες ομοιογενείς:
“Διότι κατοικούμε αυτήν την χώρα, χωρίς ούτε να εκδιώξουμε άλλους εξ αυτής ούτε να την καταλάβουμε έρημο ούτε να εγκατασταθούμε σε αυτήν ως ανάμεικτος ομάδα από διάφορα ανόμοια φύλα, απεναντίας είναι τόσον ευγενές και γνήσιο το γένος μας, ώστε τη χώρα, στην οποίαν είδαμε το πρώτο φως, εξακολουθούμε συνεχώς να κατοικούμε, διότι είμεθα αυτόχθονες και μόνον εμείς από όλους τούς άλλους έχουμε το δικαίωμα να προσφωνούμε την πόλη μας με τις ίδιες λέξεις, δια των οποίων προσαγορεύομε τούς πλέον γνωστούς συγγενείς”.
(Ισοκράτης, «Πανηγυρικός», 24 -25)
