Το Πανεπιστήμιο του Ρίντινγκ αφαίρεσε τμήμα του ποιήματος “Κατά γυναικών” του Σημωνίδη του Αμοργίνου επειδή το έκρινε “αχρείαστα δυσάρεστο και πιθανά ενοχλητικό”

Μετά από σκέψη, οι φωστήρες και υπεύθυνοι του Πανεπιστημίου του Ρίντινγκ, αποφάσισαν στο όνομα της προόδου, της αλληλεγγύης και της πολιτικής ορθότητας να αφαιρέσουν τμήμα από ένα ποίημα 2000 ετών της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.

Πρόκειται για τον αριστουργηματικό ίαμβο “Κατά γυναικών” του Σημωνίδη του Αμοργίνου όπου παρομοιάζει τις γυναίκες με ζώα ή με στοιχεία της φύσεως. Η τεράστια αξία του έργου έγκειται στο ότι αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία του τέλους της αρχαϊκής εποχής, μιας εποχής που σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο συντελούνται βαθιές αλλαγές στο οικονομικό, στο κοινωνικό και στο πνευματικό επίπεδο. Στο ποίημα αναφέρονται οι δέκα τύποι γυναικών που παρομοιάζονται με κάποιο ζώο ή κάποιο στοιχείο και διδάσκεται στους πρωτοετείς φοιτητές των κλασικών σπουδών.

Κάθε γυναίκα κι άλλος χαρακτήρας!
Έτσι εξ αρχής τις έπλασεν ο Θεός.

Απ’ τη γουρούνα που ‘χει τρίχες μακριές, τη μια,
όλα στο σπίτι της με τα πηλά πασαλειμένα,
ανάστατα, παραριγμένα σέρνονται καταγής.
Η ίδια άλουστη με ποτισμένα στη λίγδα, ρούχα,
κάθεται και χοντραίνει μες στις κοπριές.

Την άλλην έπλασε ο Θεός απ’ τη παμπόνηρη αλεπού.
Όλα τα ξέρει η γυναίκα τούτη: τ’ είναι κακό,
τ’ είναι καλύτερο; -τίποτε, μα τίποτε δε της ξεφεύγει.
Κακό είπε το καλό πολλάκις και το καλό το ‘πε κακό.
Οι διαθέσεις της αλλάζουνε συχνά.

Την άλλη από τη σκύλα, τη κακόβουλη, – η μάνα της φτυστή-,
όλα κείνη να τ’ ακούει κι όλα θέλει να τα δει.
Παντού γυρίζει και κοιτά με προσοχεί να βλέπει
γαυγίζοντας κι όταν ακόμα άνθρωπο δε βλέπει.
Και να την απειλήσει ο άντρας δε θα σώπαινε
ποτέ, ακόμα κι αν της έσπαγε τα δόντια με πέτρα
οργισμένος, ακόμα κι αν της έλεγε λόγο γλυκό,
ούτε κι αν η ίδια τύχαινε να κάθεται με ξένους.
Πεισματικά γαυγίζει, δε βγάζει τον σκασμό.

Την άλλη πάλι οι Ολύμπιοι Θεοί, πλάθοντας απ’ τη γη
τη δώσανε στον άντρα να τονε βλάπτει. Τι το κακό;
Τ’ είναι καλό; Αυτή η γυναίκα τ’ αγνοεί.
Μόνη δουλεια που ξέρει είναι να τρωει.
Κι όταν βαρυχειμωνιά στείλει ο Θεός, νιώθει το ρίγος
και το σκαμνί της το τραβά προς τη φωτιά.

Την άλλη, απ’ τη θάλασσα τη δίβουλη, την έπλασε.
Γελά τη μιαν ημέρα και λάμπει από χαρά.
Ο επισκέπτης του σπιτιού θα τη παινέσει:
«Καλύτερη γυναίκα από τούτη ‘δω δεν είναι καμμιά,
στον κόσμο ολάκερο δεν υπάρχει άλλη ωραιότερη!«
Στα μάτια της την άλλη μέρα δε θέλει να τον δεί,
ούτε και να τον πλησιάσει. Μαίνεται τότε
απλησίαστη σα σκύλα που φυλάσσει τα μικρά.
Αμείλικτη σε όλους, με μούτρα ξινισμένα
συμπεριφέρεται το ίδιο σε φίλους κι οχτρούς.
Όπως κι η θάλασσα, πολλάκις στέκεται ακίνητη,
κακό δε κάνει, χαρά μεγάλη για τους ναυτικούς,
το καλοκαίρι. Πολλές φορές λυσσομανά,
τα βουερά κύματα τη παρασύρουν.
Σ’ αυτή τη θάλασσα μοιάζουν τέτοιας γυναίκας
τα αισθήματα. Το φυσικό του πόντου; – Η αλλαγή!

Την άλλη απο σταχτιά γαϊδάρα, π’ όλοι τηνε δέρνουν.
Σε ζόρι και μεγάλες απειλές, μόλις και μετά βίας έστερξε
στο τέλος, όμως τέλειωσεν όλες τις δουλειές καλά.
Στο μεταξύ μέσα στο βάθος του σπιτιού, όλο και μασουλά
μέρα και νύχτα, τρώει κι όταν ζεσταίνεται στη παραστιά.
Ακόρεστη το ίδιο και στην απόλαψη του έρωτα,
καλόδεχτος όποιος θα πά’ να τη …κοιμίσει.

Την άλλη απ’ της γάτας τη μαυροσύφορη γενιά.
Πάνω της τίποτε ωραίο και θελκτικό δε θα ‘βρεις,
ούτε και κάτι να σε τέρπει ή να ‘ναι ποθητό.
Όμως κι αυτή στου έρωτα τη κλίνη παλαβώνει,
κι αναγουλιάζει απ’ το χόρτασμα, όποιος τηνε περνά.
Κλέβει και προξενεί στους γείτονες ζημιές
και σφάγια που δε κάηκαν στο βωμό, καταβροχθίζει.

Την άλλη γέννησε φοράδα παχουλή με μακριά χαίτη,
βαριές δουλειές κι άλλα συγυρίσματα αποφεύγει.
Χειρόμυλο; μήτε να το πιάσει. Κόσκινο; μήτε θα το σήκωνε ποτέ.
Από το σπίτι όξω δε θα βγαζε τη βρώμα.
Στο μαγεριό δε θα καθόταν: αποφεύγει τη καπνιά.
Ανόρεχτα, με το στανιό κάθεται του αντρούς της.
Πλένει το σώμα της καθημερνά δις κι άλλοτε τρις,
αλείφεται με μύρα και τη μακρά χαίτη καλόχτενη κρατά,
στεφανωμένη μ’ άνθη. Όμορφο να τη θωρεί ο ξένος
γυναίκα σαν κι αυτή, μα σ’ αυτόν που την έχει: συφορά,
εξόν κι αν είναι τύραννος ή μεγιστάνας
που μύχια, τέτοια αποκτήματα τα καμαρώνει.

Την άλλη απ’ τη μαϊμού. Ξέχωρο τούτο το κακό
στους άντρες δώρισεν ο Δίας, το χείριστ’ όλων.
Στο πρόσωπο; Τέρας ασχήμιας. Γυναίκα τέτοια
περνά μες απ’ τη πολή κι όλοι χασκογελάνε.
Λαιμός κοντός, βήμα ασταθές, χωρίς καθόλου πισινό,
ολάκερη άκρα τέσσαρα. Κι αλίμονό του που κρατά
στην αγκαλιά του τέτοια μεγάλη συμφορά.
Όμως κολπάκια και ζαβολιές, πολύ καλά γνωρίζει,
γνήσια μαϊμού. Τι κι αν γελούν, μήτε που την αγγίζει.
Ποτέ δε θα ‘κανε καλό και μόνο μελετά μες στο μυαλό
όλη τη μέρα, το πως να κάνει το βαρύτερο κακό.

Από τη μέλισσα την άλλη. Τη παίρνεις κι ευτυχάς.
Μόνο σε κείνη το ψεγάδι δε σκαλώνει.
Τρανώνει και θρονιάζεται, χάρη σ’ αυτή, το βιός.
Γερνά τ’ αντρόγυνο και μένει η αγάπη αμοιβαία.
Έχει γεννήσει όμορφα παιδιά και μ’ όνομα καλό.
Ανάμεσα σε όλες τις γυναίκες ξεχωρίζει,
τη περιβάλλει ολάκερη μια χάρη θεϊκή,
δε χαίρεται τη συντροφιά των γυναικών
που τεμπελιάζουν λέγοντας σωρό τις προστυχιές.
Ό,τι καλύτερο κι ό,τι πιο γνωστικό στους άντρες,
έχει χαρίσει ο Δίας, είναι γυναίκες σα κι αυτές.

Εκτός της μέλισσας, έτσ’ οι γυναίκες. Όλες
υπάρχουνε χάρη στο τέχνασμα του Δία
και με τους άντρες τους μαζί διάγουνε τον βίο.
Αυτό το μέγιστο κακό που ‘πλασ’ ο Δίας
-γυναίκες. Τάχα πως τον άντρα τους ‘φελάν.
Μ’ αυτός πρώτος απ’ όλους υποφέρει.
Ποτέ, μια μέρα ολάκερη ξέγνοιαστος δε περνά,
όποιος κι αν δέσει τη ζωή του με γυναίκα.
Για δε θα διώξει εύκολα, οίκοθε, τον Λιμό,
τον μισητό συγκάτοικο, τον δυσμένη θεό.
Κι αν άντρας έχει κατά νου στο σπιτικό του
δώρο Θεού ή χάρισμα ανθρώπου να γιορτάσει,
αυτή θα βρει κάτι στραβό κι οπλίζεται να συγκρουστεί.
Γιατί όπου γυνή υπάρχει τέτοια, δε θα στέρξει,
ούτε στο σπίτι, ξένο, καλόγνωμα, κατώφλι να περάσει.
Κι όποια φαντάζει μετρημένη και πως είναι συνετή,
κυρίως αυτή τη πιο μεγάλη βλάβη προξενεί.
Ο άντρας μένει με το στόμα ανοιχτό κι όλοι γελάνε
οι γείτονες που βλέπουν -κι αυτός ξεγελασμένος!
Όταν το φέρει ο λόγος, καθένας τη γυναίκα του
θε να ‘παινέσει και τ’ αλλουνού θα κατηγορήσει.
Πως είμαστε στην ίδια μοίρα δε νογάμε.
Του Δία το χειρότερον έργον είν’ οι γυναίκες,
πανίσχυρη στα πόδια μας κι άθραυστη αλυσίδα,
αφ’ ότου ο Πλούτωνας δέχτηκε κάτου, εκείνους,
που σφάζονται για το χατίρι μιας γυναίκας…

Το “πρόβλημα” για τα τζιμάνια της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου, είναι πως οι συγκρίσεις των γυναικών με ζώα όπως το γουρούνι (για τους άντρες είναι οκ υποθέτουμε) είναι πολύ πιθανό να “προκαλέσουν αντιδράσεις” σε κάποιους μαθητές.

Έτσι, ενώ αρχικά είχε προταθεί να υπάρχει λεκτική προειδοποίηση πως ακολουθεί “έργο ακραίου μισογυνισμού στην Αρχαϊκή Ελλάδα” πριν την ανάγνωση του ποιήματος, τελικά επικράτησε η άποψη της πλήρους απαλοιφής ολόκληρου τμήματος του έργου.

Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα που εξασφάλισε η Daily Mail, “Το τμήμα που παραλείφθηκε αφορούσε μια σύντομη αναφορά σε οικογενειακή βία. Το συγκεκριμένο κομμάτι αφαιρέθηκε επειδή, παρότι το κείμενο στο σύνολο του είναι βιτριολικό, το συγκεκριμένο σημείο είναι αχρείαστα δυσάρεστο και πιθανά ενοχλητικό”.

Ευτυχώς, αντιδράσεις υπάρχουν, ακόμα και εντός της ακαδημαϊκής κοινότητος. Ο Τζέρεμι Μπλακ (Jeremy Black), ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ δήλωσε: «Αυτό είναι κάτι παραπάνω από αφελές. Είναι γελοίο και δεν ανήκει στον ακαδημαϊκό κόσμο. Αν ασκούσαμε παρόμοιου είδους λογοκρισία στην ειδησεογραφία θα καταλήγαμε έχουντας μια πολύ πιο περιορισμένη και αδαή εικόνα για τον κόσμο.»

• 
  Γνωστός σεναριογράφος της DC σκέφτεται να αποσυρθεί λόγω της επανεκλογής του Τραμπ
• 
  Ο Guardian προσφέρει στο προσωπικό του ψυχοθεραπεία μετά τα εκλογικά αποτελέσματα των ΗΠΑ
• 
  Diddy: Ζύγιζε τα κορίτσια που συμμετείχαν και έδιωχνε τις κοντοκουρεμένες

Ενώ και ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Γιούεν Μπάουι (Ewen Bowie) δήλωσε: «Όταν αρχίζεις να λογοκρίνεις την διδακτική ύλη, κάνεις το πρώτο βήμα σε μια ολισθηρή πλαγιά που οδηγεί στην λογοκρισία του τι πωλείται στα βιβλιοπωλεία.»