Προς λύπη μερικών, δε θα αναφερθώ, τουλάχιστον επί του παρόντος, στο κατά πόσο και αν η καραντίνα και ο κορωνοϊός δημιούργησε καλύτερες ή χειρότερες προϋποθέσεις διαβίωσης για το μέλλον, παρά μόνο θα αναφερθώ στις επιπτώσεις στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα των περιορισμών που μας επιβλήθηκαν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.
Πρώτα από όλα, οφείλουμε να ορίσουμε τι εστί μικρή και μεσαία επιχείρηση.
Μικρή ορίζεται η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερους από 50 εργαζομένους και της οποίας ο ετήσιος κύκλος εργασιών ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 10 εκατομμύρια ευρώ.
Μεσαία ορίζεται η επιχείρηση η οποία απασχολεί από 50 έως 249 εργαζομένους και ο ετήσιος κύκλος εργασιών ή το σύνολο του ισολογισμού είναι ανάμεσα στα 10 έως 43 εκατομμύρια ευρώ.
Επόμενο βήμα για την ορθολογική εκτίμηση της κατάστασης, είναι η σταχυολόγηση των γεγονότων και των ειλημμένων μέτρων για τον περιορισμό της διασποράς του COVID-19.
- Καταστροφή των εφοδιαστικών αλυσίδων εξ Ανατολών και δραματική αύξηση του μεταφορικού κόστους προϊόντων
- Περιορισμός μετακινήσεων εντός χώρας
- Κλείσιμο μη απολύτως χρήσιμων επιχειρήσεων
- Ενίσχυση των ταχυμεταφορικών υπηρεσιών και της ανέπαφης παράδοσης
- Κοινωνική αποστασιοποίηση, έλεγχος μετακινήσεων και κατ’ οίκον περιορισμός
- Μείωση της παραγωγής παγκοσμίως ενόψει μειωμένης ζήτησης
Ακόμη, οφείλουμε να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις διαφορές μεταξύ μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, τα οποία τεκμαίρουμε ότι λειτουργούν αλληλοσυμπληρωματικά μεταξύ τους. Άλλωστε, αυτό είναι το νόημα των ελεύθερων αγορών.
Όσον αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ως πλεονεκτήματα μπορούμε να αναφέρουμε την αμεσότητα στην επικοινωνία πελατών και πωλητών, την εξυπηρέτηση τοπικών αναγκών μικρής κλίμακας, η άνεση στις πληρωμές, η ταχύτητα της διεξαγωγής μιας συναλλαγής, και γενικότερα μια ευελιξία κινήσεων.
Όσον αφορά, τώρα, τις μεγάλες επιχειρήσεις, ως πλεονεκτήματα μπορούμε να αναφέρουμε την ύπαρξη οργανωμένης αλυσίδας πωλήσεων, το μειωμένο κόστος των προϊόντων και τις ποσοτικές δυνατότητες της εταιρείας, την εύκολη πρόσβαση σε πιστώσεις και την ύπαρξη ενισχυμένων διαδικτυακών υπηρεσιών και μέσων τιμολόγησης, πληρωμής, επιβεβαίωσης παραγγελιών.
Η κρατική στρέβλωση, όχι μόνο εμπόδισε την ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά κόστισε στους επιχειρηματίες την προσαρμογή.
Στο επίμαχο θέμα, λοιπόν, το κλείσιμο των μη απολύτως χρήσιμων επιχειρήσεων δημιούργησε μία θεμελιώδη στρέβλωση στην αγορά συναρτήσει των περιοριστικών μέτρων, η οποία ενθάρρυνε τη μετακίνηση των καταναλωτών σε ψηφιακά μέσα, μέσω των οποίων θα μπορούσαν να ελαχιστοποιηθούν οι περιπτώσεις κρουσμάτων. Αυτή η κατάσταση καταφανώς ενίσχυσε τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες αλληλεπιδρούσαν ήδη με το πελατολόγιο τους κυρίως μέσω των ηλεκτρονικών καταστημάτων τους και είχαν ενορχηστρώσει ένα δίκτυο διανομής και παράδοσης των προϊόντων τους, ή μετέρχονταν ψηφιοποιημένα συστήματα εξυπηρέτησης του καταναλωτή και επικοινωνίας του μαζί τους.
Ένα αρχικό κέρδος, λοιπόν, είναι αυτό. Δεύτερο στοιχείο με το οποίο πλεονέκτησαν οι μεγάλες επιχειρήσεις ήταν ο χρόνος και το κόστος προσαρμογής μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η κρατική στρέβλωση, όχι μόνο εμπόδισε την ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τους λόγους που προαναφέραμε, αλλά κόστισε στους επιχειρηματίες την προσαρμογή. Οι εταιρείες κατασκευής ιστοσελίδων γέμισαν από δουλειά, οι τιμές κατασκευής ιστοσελίδων και ηλεκτρονικών καταστημάτων εκτοξεύτηκαν, το κόστος της διαφημιστικής δαπάνης σε κοινότυπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξήθηκαν 300%. Παράλληλα, όσο χρόνο η μικρομεσαία επιχείρηση προσπαθούσε να δημιουργήσει ιστοσελίδες, οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούσαν να λειτουργούν επαρκώς. Και ναι, ο χρόνος είναι χρήμα.
Η διαφημιστική δαπάνη είναι άλλη πονεμένη ιστορία. Όταν τα κανάλια επικοινωνίας περιορίζονται στα «απολύτως απαραίτητα», μειώνεται ο χώρος και ο τρόπος εναλλακτικής διαφήμισης, μειώνεται κοινώς ο τρόπος που ο μέσος επιχειρηματίας μπορεί να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό, ακόμα και μέσω διαφημιστικών τρικ. Η διαφήμιση διοχετεύθηκε στην Facebook, στο Instagram και την Google. Η αύξηση του κόστους διαφήμισης εξωθεί τον διαφημιστή σε τέτοιου είδους μέσα που μπορούν να αναλύσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις επιθυμίες του καταναλωτή. Και μια τέτοια ανάλυση, πέρα από ακριβέστερη, είναι και ακριβότερη. Η πρόσβαση, λοιπόν, σε κεφάλαια, σε αυτό το σημείο είναι καίριας σημασίας, είτε λέγονται ίδια, είτε είναι προϊόν δανεισμού. Όσο λοιπόν η κυβέρνηση προσπαθούσε με επιστρεπτέες προκαταβολές να σβήσει τη φωτιά που άναψε πετώντας σπίρτα σε ξερόχορτα, οι μεγάλες επιχειρήσεις, μπόρεσαν να αυξήσουν το μερίδιο της αγοράς τους. Για όσους έχουν ασχοληθεί με επιχειρήσεις, αναρωτηθείτε, θέλετε να έχετε βραχυπρόθεσμα μεγάλα κέρδη ή ίσως μικρότερα αλλά μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς.
Η απάντηση είναι απλή: μερίδιο αγοράς. Γιατί, όμως; Διότι ο πελάτης που αισθάνεται άνετα να συναλλαχθεί με εσάς, θα ξαναέρθει σε εσάς. Και έτσι, τα βραχυπρόθεσμα οφέλη υποκύπτουν στη μακροπρόθεσμη κερδοφορία. Κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά 10 και καρτέρι λέει ο σοφός λαός μας. Αναρωτηθείτε, πόσοι από εσάς παραγγείλατε και πόσες φορές από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα μεγάλης εταιρείας και πόσοι από το συνοικιακό που άνοιξε eshop δυο μήνες μετά την έναρξη της καραντίνας;
Οφείλουμε, ακόμη, να προσθέσουμε και τον παράγοντα απορρόφησης κόστους.
Μια μικρή επιχείρηση που θέλει να φτιάξει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, θα πρέπει να πληρώσει ένα Χ ποσό για να το δημιουργήσει, το οποίο αντιστοιχεί στο 1% πχ του τζίρου της. Η μεγάλη επιχείρηση αν πλήρωνε το ίδιο ποσό δε θα αντιστοιχούσε σε μικρότερο ποσοστό επί του τζίρου; Αυτό τι σημαίνει πρακτικά: Σημαίνει ότι η απορρόφηση της διαφημιστικής και εν γένει ψηφιακής δαπάνης θα απαιτούσε μεγαλύτερη επιβάρυνση επί του καταναλωτή, άρα θα εξωθούσε τον επιχειρηματία σε αύξηση του κόστους των προϊόντων του.
- Η νεανική βία δεν αντιμετωπίζεται με εξοντωτικές ποινές
- Είναι η παγκόσμια διακυβέρνηση το όνειρο του Έλληνα Πρωθυπουργού;
- Τρίτη ηλικία και δημογραφικό
Κλείνοντας, θέλω να επισημάνω 2 πράγματα: Πρώτον, δεν έφερε τα μέτρα ο κορωνοϊός, τα έφερε το κράτος, άσχετα αν αυτό ήταν το σωστό ή το λάθος. Και πρέπει να το καταλάβουν μερικοί υμνητές του οικονομικού φιλελευθερισμού πολύ καλά όταν συζητούν δημόσια επί του θέματος. Μάλιστα, υπάρχει και ένα ανέκδοτο με τον Ενβέρ Χότζα που ταιριάζει στην περίπτωση. Κάποια στιγμή είπε σε κάποιον ότι από τη νιότη του μέχρι σήμερα έχει την ίδια σωματική δύναμη και όταν ο συνομιλητής του τον ρώτησε πως μπορεί να συμβαίνει αυτό, απάντησε το εξής: «έχει έναν βράχο στο χωριό που γεννήθηκα, ούτε μικρός μπορούσα να τον σηκώσω, ούτε τώρα, άρα έχω την ίδια δύναμη». Και ο νοών νοείτω.
Το δεύτερο που οφείλω να τονίσω είναι ότι και οι μεγάλες επιχειρήσεις χάσανε χρήματα από την κατάσταση. Μένει, όμως να αποσαφηνιστεί εν ευθέτω χρόνω ποια θα είναι τα μακροπρόθεσμα οφέλη για αυτές με τους τρόπους που προανέφερα.
