Ο μεγαλύτερος φιλόσοφος του αρχαίου κόσμου Αριστοτέλης είχε πει ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, και πως αν ζει κάποιος μοναχός του, είναι ανήμερο θηρίο. Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί ποια είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση του ανθρώπου στην διάρκεια της ύπαρξής του, και έχω καταλήξει πάντα ότι είναι η ίδια η κοινωνία.
Παρόλο που κοινωνική οργάνωση μπορεί να βρει κάποιος και σε άλλα όντα του ζωικού βασιλείου (και μάλιστα τα πιο ευφυή ζώα είναι αυτά που έχουν οργανωμένες και πυκνά συνδεδεμένες τέτοιες δομές), ο άνθρωπος ήταν αυτό το ον που κατάφερε και εξέλιξε σε υπέρμετρο βαθμό την λειτουργία της κοινωνίας που τελικά τον βοήθησε να ξεχωρίσει και συντριπτικά να επικρατήσει από όλα τα άλλα πλάσματα της φύσης.
Η τηλεργασία η οποία λειτούργησε εξαναγκαστικά σε τεράστιο βαθμό τους τελευταίους 15 μήνες ως έκτακτη απάντηση στην πανδημία, «ήρθε για να μείνει» μας προειδοποιούν πολλοί ειδικοί.
Όμως η σύγχρονη τάση μετά την αστικοποίηση και την συγκέντρωση του ανθρώπινου πληθυσμού σε τεράστιες μεγαλουπόλεις ώστε να αυξηθεί η παραγωγή και η συνεργασία μεταξύ του εργατικού δυναμικού, είναι να αποδομηθεί ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον, και να προαχθεί η ατομικότητά του με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί ως μονάδα. Παραδείγματα αυτής της ατομικιστικής τάσης είναι οι λιμπεραλιστικές απόψεις περί διεθνισμού που αποδομούν την πατρίδα του καθενός ώστε να μην έχει την αίσθηση το άτομο ότι ανήκει σε φυλή, γηγενή πληθυσμό, κοινότητα με κοινό αίμα, αξίες και παραδόσεις, η επίθεση στον θεσμό την πυρηνικής οικογένειας, ο αντικληρικαλισμός και η αθεΐα που βάλλουν κατά της θρησκείας, καθώς και κάθε άλλη αριστερής πηγής προσέγγιση που απομακρύνει τον άνθρωπο από την εγγενή και ενστικτώδη κοινωνική του διάσταση.
Η τηλεργασία η οποία λειτούργησε εξαναγκαστικά σε τεράστιο βαθμό τους τελευταίους 15 μήνες ως έκτακτη απάντηση στην πανδημία, «ήρθε για να μείνει» μας προειδοποιούν πολλοί ειδικοί, παρόλο που το εμβόλιο και το -σε πρώιμη φάση- φάρμακο κατά του κορωνοϊού βρίσκονται ήδη σε εφαρμογή με ιδιαίτερα ελπιδοφόρα αποτελέσματα για την καταπολέμησή του ιού. Όμως πέρα από τα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα (μικρότερο κόστος για την επιχείρηση, λιγότερες μετακινήσεις, σταδιακή επιστροφή στις πατρογονικές μικρότερες κοινότητες κοντά στην φύση και αποαστικοποίηση), προσωπικά τρομάζω για την αποκοινωνικοποίηση του προσώπου.
Ο εργαζόμενος πλέον δεν βρίσκεται σε φυσικό χώρο μαζί με τους συναδέλφους του, ποιοτικά φθίνει η ουσιαστική και γνήσια διαδραστική επικοινωνία, η ανθρώπινη επαφή μέσα στον χώρο της εργασίας χάνει την υπόστασή της. Έχω τεράστιες επιφυλάξεις για την τηλεργασία, όμως γνωρίζω καλά ότι είναι ένας νέος τρόπος εργασίας για το ανθρώπινο είδος.
