Ήταν και οι Έλληνες του Πύργου, της Αγχιάλου, της Σωζοπόλεως, της Οδησσού, της Χερσώνας, της Σεβαστουπόλεως, της Κολχίδας (Βαθύ) και της Διοσκουριάδος (Σοχουμι). Το παρόν το αφιερώνω κάθε χρόνο σε εκείνους τους Έλληνες του Πόντου που γνώρισαν τον διωγμό πριν την Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά και μετά από αυτή.
…το τρένο σιγά σιγά άφηνε τις χιονισμένες πεδιάδες και την παγωμένη στέπα και πλησίαζε στην Τασκένδη. Το βαγόνι πλέον ήταν ασφυκτικό για τους επιβάτες του. Όχι τόσο λόγω χώρου, αφού ήταν λιγότεροι από όσοι ξεκίνησαν αρχικά το ταξίδι, αλλά κυρίως λόγω των άσχημων εμπειριών που είχαν ζήσει εκεί μέσα, τον ενάμισι αυτό μήνα του ταξιδιού τους. 150 άνθρωποι, νέοι, γέροι, ηλικιωμένοι, γυναίκες, παιδιά, μωρά, όλοι στοιβαγμένοι σε ένα δίπατο βαγόνι που άλλοτε προοριζόταν για την μεταφορά περίπου 60-70 ζώων, το οποίο οι νέοι επιβάτες του καθαρίσανε μόνοι τους στην διαδρομή, πετώντας έξω το λερωμένο σανό, και τις ακαθαρσίες μέσα από την μεγάλη συρόμενη πόρτα. Την πόρτα που ήταν συνυφασμένη με τον φρέσκο καθαρό αέρα, αλλά και το αφόρητο, φονικό κρύο, συνυφασμένη με ματιές προς την ελευθερία της φύσης, αλλά και με τον αποχωρισμό των ανθρώπων που πέθαναν στον δρόμο λόγω κακουχιών και ασιτίας.
150 άνθρωποι ξεκίνησαν μέσα σε αυτό το βαγόνι, όμως τώρα ήταν μόλις λίγοι περισσότεροι από 100… Έλληνες όλοι, Πόντιοι στην καταγωγή, απόγονοι όσων είχαν γλιτώσει από τα νύχια του Κεμάλ και του σκυλιού του, του Τοπάλ Οσμαν… Τους μάζεψαν όλους σε μια νύκτα, δεν τους άφησαν να πάρουν τίποτα μαζί τους, παρά μόνο λιγοστά προσωπικά αντικείμενα, τους φόρτωσαν στο τρένο αφήνοντας πίσω τον τόπο που μεγάλωσαν, το Μπατούμι (Βαθύ), οδηγούμενοι με βία προς τόπο άγνωστο…
Κάποιοι μεγάλοι, θυμούνταν ακόμα τι σημαίνει διωγμός, και διηγούνταν το πώς είχαν γλιτώσει στο τσακ από τις εκκαθαρίσεις των Τούρκων στην Τραπεζούντα, φτάνοντας ως εκ θαύματος σώοι στην πανάρχαια κοιτίδα του Ελληνισμού, την Κολχίδα, επονομαζόμενη και Πέτρα, στον Εύξεινο Πόντο. Τώρα… δηλαδή τι τώρα, εδώ και αρκετούς αιώνες, οι λαοί που κατέκτησαν αυτήν την περιοχή, αποκαλούν την πόλη Μπατούμι. Ρωμαίοι και Βυζαντινοί κράτησαν την αρχαία ελληνική ονομασία ενώ αυτοί που ήρθαν ύστερα, Μογγόλοι, Άραβες, Οθωμανοί, Ρώσσοι, έδωσαν το δικό τους τοπωνύμιο. Τώρα δεν είχαν σημασία όλα αυτά.
Το τρένο μετά από ταξίδι σχεδόν δύο μηνών με απελπιστικά αργό ρυθμό, διήνυσε μια απόσταση 3.500 χιλιομέτρων σε μια διαδρομή πέριξ της Κασπίας Θάλασσας, και έφτανε πια στην Τασκένδη. Το έτος ήταν 1944 και παρά το ότι ακόμα ο πόλεμος μαινόταν έξω από το Λένινγκραντ, οι διαταγές του NKVD που υπαγορεύονταν κατευθείαν από τον Στάλιν, ήταν να απομακρυνθούν οι Έλληνες του Ευξείνου Πόντου, προς το Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν οι “τυχεροί”, ενώ οι “άτυχοι”, ύποπτοι ως “εχθροί του λαού”, στα δημόσια έργα της Βαϊκάλης στο Ιρκούτσκ μέχρι το Αμούρ και το Μάγκανταν. Τι σύμπτωση, οι άνθρωποι που γεννήθηκαν στην Γεωργία και διηύθυναν πλέον τη χώρα και τα όργανά της, ο σύντροφος Στάλιν, και ο σύντροφος Μπέρια, δεν λυπούνταν ούτε τους συντοπίτες τους της Γεωργίας. Αντιθέτως θα λέγαμε πως έδειχναν μια ιδιαίτερη “μέριμνα” προς τους Ελληνογενείς Πόντιους της Γεωργίας, τους οποίους εξαπέστειλαν με τρένα προς ένα σωρό διαφορετικά μέρη του ορίζοντα της στέπας, προς τον χαμό τους ή την εξαφάνισή τους…Τραγική ειρωνεία, στην Ελλάδα, που τώρα απελευθερωνόταν από τον γερμανικό ζυγό, οι Έλληνες κομμουνιστές άρχιζαν έναν αγώνα υπέρ του Κομμουνισμού, ελπίζοντας να βρεθούν όλοι υπό αυτήν την ίδια ηγεσία η οποία είχε βλάψει τόσο πολύ τους ομοεθνείς τους…
Μετά το τέλος της ένοπλης σύγκρουσης στην Ελλάδα, οι τελευταίοι ηττημένοι Έλληνες κομμουνιστές, θα διέφευγαν μέσω Βουλγαρίας και Γιουγκοσλαβίας προς Ρουμανία, κι από κει στην Τασκένδη και σε άλλες περιοχές που θα είχαν ήδη εγκατασταθεί οι Έλληνες Πόντιοι εκτοπισμένοι, 5-10 χρόνια νωρίτερα. Ποιος ξέρει αν τότε θα καταλάβαιναν επιτέλους υπέρ ποίου σήκωσαν τα όπλα κατά της ίδιας της πατρίδας τους…
