Είναι πλέον αναντίρρητο το ότι στη βιομηχανία του θεάματος, μέσα στον ορυμαγδό της δικαιωματίστικης προπαγάνδας, υπάρχει μία υπαρκτή τάση για στροφή σε θέματα τα οποία άπτονται θεμάτων της παράδοσης και συγκεκριμένα της Ορθοδοξίας.
Η αρχή έγινε με την πολύ καλή -παρά τις αδυναμίες- προσπάθεια της Γελένα Πόποβιτς (Yelena Popovic) με τον βίο του Αγίου Νεκταρίου και εν συνεχεία με τη σειρά η οποία προβάλλεται από το Mega με θέμα τον βίου του Αγίου Παϊσίου. Στο παρόν κείμενο θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα αίτια τα οποία οδήγησαν στην εμφάνιση αυτής της τάσης και ποιες είναι οι προοπτικές για το μέλλον και τέλος πώς είναι δυνατόν να επωφεληθεί από αυτό καίρια το κίνημα του συντηρητισμού στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό ιδίως στον ορθόδοξο κόσμο.
Σχετικά με τα αίτια εμφάνισης αυτής της τάσης, νομίζω ότι ο κύριος παράγοντας είναι το λεγόμενο φαινόμενο του ντόμινο· στον σλαβικό κόσμο, εδώ και μερικά χρόνια, είναι πολύ δημοφιλής η παραγωγή ταινιών με θέματα της Ορθοδοξίας οι οποίες μάλιστα χρηματοδοτούνται και από το ρωσικό κράτος και τη ρωσική ορθόδοξη εκκλησία. Η αγγλόφωνη προσπάθεια της Σέρβας σκηνοθέτιδος Γελένα Πόποβιτς η οποία καταπιάστηκε με έναν Έλληνα άγιο όπως είναι ο Άγιος Νεκτάριος και με τον ηθοποιό Άρη Σερβετάλη να πρωταγωνιστεί, έκανε μεγάλη επιτυχία στα κινηματογραφικά ταμεία και κατά πάσα πιθανότητα ώθησε ένα κανάλι όπως το Mega -το οποίο πρωταγωνιστεί στην αντιπαραδοσιακή προπαγάνδα- να φιλοξενήσει τη σειρά για τον Άγιο Παΐσιο φέρνοντας εντυπωσιακά ποσοστά τηλεθέασης σε μία τηλεόραση η οποία έχει χάσει το μεγαλύτερο κοινό της.
Φρονούμε ότι η προσεγμένη παραγωγή για τον Άγιο Νεκτάριο σε συνδυασμό με την προσωπικότητα του Άρη Σερβετάλη ο οποίος έχει προσεγγίσει ενεργά την Ορθόδοξη Εκκλησία, έδωσε την ώθηση στο να είναι δυνατή και η ύπαρξη μίας παραγωγής όπως αυτή για τον Άγιο Παΐσιο.
Επίσης, φαίνεται ότι το κοινό διψούσε για τέτοιου είδους αφηγήσεις καθώς οι περισσότερες σειρές τις οποίες ενέτασσαν τα κανάλια στο πρόγραμμά τους ήταν περιεχομένου άκρως μεταμοντέρνου και αποδομητικού και απομάκρυναν το μεγάλο κοινό από την τηλεόραση ενώ λόγω έλλειψης χρημάτων τα κανάλια εγκατέλειψαν τις παλαιές φροντισμένες παραγωγές και στράφηκαν σε εξωτερικές παραγωγές προς εξοικονόμηση χρημάτων. Αυτή η τάση ευνόησε όπως φαίνεται και ανθρώπους οι οποίοι ξεφεύγουν από τον συρμό του μεταμοντερνισμού και έχουν να δώσουν μία άλλη πρόταση.
Αν κρίνουμε από την επιτυχία και των δύο περιπτώσεων, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι αν δεν υπάρξει έξωθεν παρέμβαση για την παύση τέτοιου είδους παραγωγών, θα δούμε και άλλες αντίστοιχες στο μέλλον είτε στον κινηματογράφο είτε στην τηλεόραση, μία σαφώς θετική εξέλιξη.
Ας δούμε εν προκειμένω πώς γίνεται το συντηρητικό κίνημα να επωφεληθεί από την ύπαρξη τέτοιου είδους παραγωγών. Πρώτον, το κέρδος προέρχεται από το προφανές· άνθρωποι ενός μεγάλου κοινωνικού φάσματος έρχονται σε επαφή με αφηγήσεις για ανθρώπους οι οποίοι ορίζουν την ελληνική ταυτότητα από την πλευρά της Ορθοδοξίας· ο βίους του Αγίου Νεκταρίου και του Αγίου Παϊσίου είναι ήδη δημοφιλείς σε ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων όμως σίγουρα αποκτούν μεγαλύτερη δημοφιλία με τη μεταφορά στην οθόνη και περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Ακόμα, η προσπάθεια ενός συντηρητικού ανθρώπου να μετακενώσει τις ιδέες του σε ένα ευρύ κοινό γίνεται ευκολότερη καθώς πλέον περισσότερος κόσμος είναι εξοικειωμένος με γεγονότα και αφηγήσεις οι οποίες εδράζονται στο παραδοσιοκρατικό αφήγημα. Τέλος, αποδεικνύεται περίτρανα αυτό το οποίο πολλοί άνθρωποι εκτός του υπάρχοντος συστήματος πληροφόρησης έλεγαν επί πολλά χρόνια· ότι δηλαδή η Ορθοδοξία και η ελληνική παράδοση, αν παρουσιασθούν με προσεγμένο τρόπο, μπορούν να φέρουν και μεγάλη εισπρακτική επιτυχία πράγμα το οποίο οι επιχειρηματίες του χώρου έχουν ως κύριο μέλημα.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε χωρίς αμφιβολία ότι η εξέλιξη αυτή με την παρουσία αγίων της Εκκλησίας μας στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη μόνο θετική μπορεί να χαρακτηρισθεί και μπορεί να πυροδοτήσει, εφόσον υπάρξει και η σωστή διαχείριση, ένα νέο καλλιτεχνικό κίνημα στροφής σε μεγάλες μορφές του ελληνισμού πέρα ακόμα και από τον αυστηρά εκκλησιαστικό χώρο.
- Taxi Driver (1976)
- Οι Άγιοι της Εκκλησίας στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη
- Hacksaw Ridge: Η Δύναμη της Πίστης
Φανταζόμαστε ότι μία καλογυρισμένη σειρά για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη -καθώς φαίνεται ότι έχει περάσει η περίοδος της ενοχοποίησης τέτοιων θεμάτων λόγω της Επταετίας- ή ακόμα και για ιστορίες όπως αυτή του Τρωϊκού Πολέμου, θα είναι εφικτό να υπάρξει και να έχει πρωτοφανή επιτυχία και σε εισπρακτικό επίπεδο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ίσως δούμε το φαινόμενο ο κατ’ εξοχήν χώρος της αποδόμησης να μετατρέπεται σε έναν χώρο προβολής των διαχρονικών αξιών με τις οποίες ο ελληνισμός μεγαλούργησε μέσα στους αιώνες.
