Εκτός Eλληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου είναι ο Δημήτρης Δανίκας μετά από αίτημα τεσσάρων μελών για ρητορική μίσους
Την διαγραφή του κριτικού κινηματογράφου και πρώην συζύγου της Μαρίας Δαμανάκη αποφάσισε η Επιτροπή Δεοντολογίας της Eλληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Το αίτημα της διαγραφής κατέθεσαν τέσσερα μέλη της Ακαδημίας και αφορμή στάθηκε το ένα άρθρο του κυρίου Δανίκα στο Πρώτο Θέμα, στο οποίο ο νουνεχής κριτικός κινηματογράφου εξέφραζε την γνώμη του για την υπόθεση του επί δεκαετίες συνεργάτη του κυρίου Αντωνίου Κανάκη, Στάθη Παναγιωτόμπαλου.
Στο άρθρο του ο ευγενής κύριος Δανίκας αναφερόμενος στις γυναίκες που έπεσαν θύματα του κυρίου Παναγιωτόπουλου γράφει:
«Με απλά λόγια τα κορίτσια με τη θέλησή τους κατέφθασαν. Με τη θέλησή τους έκατσαν και περίμεναν στα τέσσερα και με τη θέλησή τους αυτές τις τόσο «υπέροχες» στιγμές μαγνητοσκόπησαν και απόλαυσαν. Ετσι δεν είναι; Να μην τρελαθώ […] Αφού λοιπόν λόγω τηλεοπτικής δημοφιλίας κατέληξαν στο κρεβάτι του. Αφού λοιπόν λόγω “επωνυμίας” έκατσαν στα τέσσερα. Και αφού λόγω αρβυλο-εκπομπών, που όζουν πετσίλα και πορδίλα, συμφώνησαν να απαθανατιστούν, οπτικώς και μπρος και πίσω και πλαγίως και μπρούμυτα και παρτουζοειδώς, ε τότε με το σπαθί τους κέρδισαν πρώτο ρόλο σ’ αυτή τη χυδαιότητα που μπροστά στο τελευταίο επαγγελματικό πορνογράφημα του Δημήτρη Σειρηνάκη μοιάζει κάτι χειρότερο από σκουπίδι […] Όταν κι εσύ κορίτσι μου συμφωνείς και πρωταγωνιστείς σε τέτοιες σκηνές. Και όταν από το νιονιό σου δεν περνάει καν ως σκέψη, ως κάποια υποψία, ότι μπορεί να διασυρθείς και να διαπομπευθείς, τότε δύο τινά συμβαίνουν: Είτε το κάνεις γιατί κάτι στο τέλος θέλεις να κερδίσεις και ίσως να διαπραγματευθείς. Είτε είσαι ο πλήρης ζωντανός ορισμός του λεγόμενου IQ ραδικιού.»
Για τα λόγια του αυτά, ο μιλείχιος κύριος Δανίκας καταγγέλθηκε για κάποιο λόγο από μέλη της Eλληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου για “ρητορική μίσους και λόγο συκοφαντικό, προσβλητικό και επικίνδυνο” που αιτήθηκαν την διαφραφή του, αίτημα που έκανε πριν λίγη ώρα αποδεκτό η Επιτροπή Δεοντολογίας της Ακαδημίας.
Μάλιστα η Επιτροπή έδωσε στην δημοσιότητα και μια μακροσκελή ανακοίνωση με την οποία εμμέσως πλην σαφώς κάνει μια εμφατική επίδειξη κοινωνικών φρονημάτων, που ίσως κάποια στιγμή να ενδιέφερε μερικούς σοβαρούς ανθρώπους:
Οι εκπρόσωποι της Επιτροπής Δεοντολογίας της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, μετά από καταγγελία που δεχθήκαμε από 4 μέλη της, με αίτημα να διαγραφεί από την ΕΑΚ ο κριτικός Δανίκας Δημήτρης με αφορμή το άρθρο του, «Ο αρβυλόμαγκας και το αλαλούμ» (Πρώτο Θέμα, 24/12/2021), ακούσαμε εκτενώς και τις δύο πλευρές και συγκεντρωθήκαμε σε πολύωρες συνεδριάσεις για να αποφασίσουμε με ευθύνη, σοβαρότητα αλλά και θάρρος.
Σχετικά με την απόφασή μας, όλοι μας θεωρούμε εξαιρετικά επικίνδυνο ένα προηγούμενο που πλήττει, ή έστω αφήνει διάτρητη σε μελλοντικές ερμηνείες, την ελευθερία του λόγου – ειδικά στις τέχνες και την κριτική τους. Ο κινηματογράφος είναι πολιτισμός και μόνο πολιτισμός είναι η απάντηση – σε οποιαδήποτε ερώτηση.
Η ελευθερία του λόγου όμως, όπως και οποιαδήποτε άλλη ελευθερία στα δημοκρατικά πολιτεύματα, έχει και ευθύνες και συνέπειες και όρια. Αν ο λόγος κρίνεται συκοφαντικός, προσβλητικός, επικίνδυνος, αν ακολουθεί τη ρητορική του μίσους, τότε αυτό πλήττει την αξιοπρέπεια, το κύρος, την κοινή ασφάλεια και τότε τα όρια είναι απαραίτητα.Ο κύριος Δανίκας δεν έγραψε την κριτική μιας ταινίας. Αλλά ένα κείμενο άποψης, ένα στην ουσία πολιτικό κείμενο, για ένα σοβαρότατο κοινωνικό θέμα που μόνο τελευταία τολμήσαμε ως κοινωνίες να επαναδιαπραγματευτούμε και να επαναπροσδιορίσουμε. Σε μία εποχή όπου έχει ανοίξει επιτέλους ένας σοβαρός διάλογος για τη σεξουαλική παρενόχληση/κακοποίηση, την κουλτούρα του βιασμού, τις γυναικοκτονίες, όπου οι δημόσιες φωνές προσπαθούν να πάνε μπροστά έναν κόσμο που, άμεσα ή έμμεσα, έχει την τάση να κατηγορεί το θύμα, ένα μέλος της ΕΑΚ γράφει ένα άρθρο για το revenge porn, που εμμένει να θεωρεί τη γυναίκα (τουλάχιστον) συνένοχη στο έγκλημα.
Θεωρούμε ότι ένα τέτοιο κείμενο από έναν τόσο επιδραστικό αρθρογράφο σ’ ένα τόσο λαοφιλές έντυπο επηρεάζει καταλυτικά την κοινή γνώμη, ενισχύοντας τα ταμπού και τα διαστρεβλωμένα πρότυπα που θέλουν την γυναίκα να μην έχει δικαίωμα στην σεξουαλικότητά της και την ελεύθερη αυτοδιάθεσή της. Κατά τον κύριο Δανίκα μια γυναίκα «πρέπει να προσέχει» γιατί αλλιώς «καλώς πληρώνει το τίμημα».
Οφείλουμε επίσης να λάβουμε υπόψη μας ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο κύριος Δανίκας έχει γράψει με παρόμοιο τόνο, ύφος και λόγο για τις γυναίκες («Οι άλλες άγνωστες αμαρτίες του Χάρβεϊ Γουάινσταϊν: Ο βίος και η πολιτεία του» | Πρώτο Θέμα, 16/10/2017).
Η Επιτροπή Δεοντολογίας της ΕΑΚ δεν είναι δικαστήριο. Εχει μία συμβολική ισχύ και δράση. Θεωρούμε ότι ο κύριος Δανίκας δεν πλήττεται – δεν χάνει την εργασία του ή την πρόσβαση να συνεχίσει να γράφει τις απόψεις του ελεύθερα.
Εμείς όμως πιστεύουμε ότι τέτοιου είδους κείμενα κάνουν κάτι χειρότερο από το «να πλήττουν το κύρος της Ακαδημίας» (όπως προβλέπει το καταστατικό ως κριτήριο διαγραφής στο Άρθρο 16 παράγραφος 2β). Τέτοιου είδους κείμενα εκπροσωπούν παλιές, λοξές κι επικίνδυνες αντιλήψεις που δεν έχουν καμία θέση σ’ έναν θεσμό πολιτισμού.
Οι κινηματογραφιστές στεκόμαστε στο πλευρό των γυναικών κι επιλέγουμε το δρόμο της ισότητας, του σεβασμού και της ανοιχτής σκέψης που θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει σ’ έναν πιο δίκαιο κόσμο.
Για όλα τα παραπάνω, ως επιτροπή δεοντολογίας αποφασίζουμε να κάνουμε δεκτό το αίτημα της διαγραφής του κυρίου Δανίκα από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου.
