Το 2013 ομάδα Ιταλών ακτιβιστών για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων ξεκίνησε μποϋκοτάζ στην εταιρεία ζυμαρικών Barilla. Ο λόγος της δράσης αυτής ήταν η δήλωση του ιδιοκτήτη του Barilla Group, Guido Barilla, ο οποίος τόλμησε να πει το πραγματικά αδιανόητο ότι οι διαφημίσεις του θα περιλάμβαναν μόνο την “κανονική” οικογένεια! Αυτό που πραγματικά ήθελε να επισημάνει ήταν ότι θα δε θα συμπεριελάμβαναν οποιαδήποτε διαφήμιση που θα απεικόνιζε ζευγάρια ομοφυλόφιλων.
Στην Ιταλία το σύμφωνο συμβίωσης των ομοφυλόφιλων εφαρμόστηκε το 2016, ενώ δεν επιτρέπεται η υιοθεσία, με κάποιες ωστόσο εξαιρέσεις όπως π.χ. περιπτώσεις όπου η σύλληψη τέκνων έχει γίνει στο εξωτερικό κτλ., κι αυτό με ισχύ ανά περιοχή. Πολύ πρόσφατα, όμως, με τη διακυβέρνηση της Meloni τείνει να απαγορευτεί το δικαίωμα υιοθεσίας τέκνων από ομοφυλόφιλους γονείς.
Σήμερα, δηλώσεις του Guido Barilla είναι πλέον παρελθόν, και η εταιρεία δείχνει να έχει παρασυρθεί από τον κυκλώνα που λέγεται κίνημα woke. Μετά την πρωτοφανή για την εταιρεία διαφήμιση με τους gay που δημοσιεύτηκε και σε επίσημη ελληνική σελίδα τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το 2022 και αναδείξαμε, σειρά έχει ένα σποτ με τη μορφή σύντομης ιστορίας.
Στο σποτ “Open Carbonara” που διαδραματίζεται στη Ρώμη, η μικρή Vittoria ζει με τον πατέρα της ο οποίος εργάζεται ως αρχιμάγειρας σε εταιρεία που ετοιμάζει σχολικά γεύματα συμπεριλαμβανομένου και του σχολείου που φοιτά η ίδια. Το σχολείο είναι διαπολιτισμικό και σε αυτό φοιτά κι ένα μικρό μελαμψό αγόρι, ο Gabriele, μεταξύ άλλων από την Αφρική και την Ασία. Ο Gabriele εμφανισιακά περισσότερο φέρνει σε ασιάτη παρά σε μελαχρινό μεσογειακό.
Την ώρα του σχολικού γεύματος η Vittoria απολαμβάνει μια μακαρονάδα με carbonara ενώ ο μικρός Gabriele μία με κόκκινη σάλτσα. Η μερίδα του είναι διαφορετική γιατί η θρησκεία του απαγορεύει την κατανάλωση χοιρινού. Πρόκειται, ασφαλώς, για μουσουλμάνο του οποίου το όνομα “Gabriele” είναι λογικά εξευρωπαϊσμένος τύπος του Jibrīl. Λίγο αργότερα στο σπίτι της η Vittoria παρουσιάζεται εμφανώς προβληματισμένη και στεναχωρημένη, κι όταν ο πατέρας της ζητά να μαγειρέψει ζυμαρικά με carbonara, αυτή αρνείται.
Ο λόγος είναι γιατί δεν μπορεί να φάει ο Gabriele. Η συμπάθεια για το αλλόφυλο αγοράκι προκάλεσε πλήγμα του ενστίκτου αυτοσυντήρησης διά μέσου της διατροφικής ανεπάρκειας. (Να σημειωθεί ότι πουθενά δε λέμε ότι μας επιβάλλεται ένα μοντέλο σύγχρονης κοινωνίας που οι Ευρωπαίες γοητεύονται και ξεμυαλίζονται από αφροασιάτες).
Την επόμενη μέρα ο πατέρας της, ως άλλος εφευρετικός επιστήμονας της υψηλής τέχνης της μαγειρικής, βάζει τα δυνατά του να καταστρέψει μια παράδοση εκατοντάδων ετών και να υποβιβάσει τον ιταλικό πολιτισμό της γευσιγνωσίας δημιουργήσει μια πιο συμπεριληπτική συνταγή που θα μπορεί να απολαμβάνει κι αυτός που δεν τρώει χοιρινό, καθώς δεν περιλαμβάνει γκουαντσιάλε. Έτσι, η μικρή είναι ευτυχισμένη που ο φίλος της είναι χαρούμενος και χορτάτος, κι ο κόσμος μας είναι πολυπολιτισμικός. (Πχιο ασφαλής;)
Με μια πρώτη ματιά η διαφήμιση δείχνει να εκπέμπει θετικά μηνύματα για την ανεκτικότητα, τη συμπεριληπτικότητα και τη δύναμη της αγάπης. Το συναίσθημα του θεατή είναι ο στόχος. Και πράγματι αφήνει μια γλυκιά γεύση στο τέλος ειδικά στους πιο ευσυγκίνητους συνανθρώπους μας.
Η κόσμος της τηλεοπτικής πραγματικότητας που πλασάρει η διαφήμιση, όμως, δεν αποτελεί παρά μόνο μια σοφιστεία.
Εντύπωση κάνει το γεγονός ότι παρόλες τις παλαιότερες δηλώσεις περί “κανονικής οικογένειας”, στο σποτ πρόκειται περί μονογονεϊκής οικογένειας. Είναι διαζευγμένος ο πατέρας; Είναι χήρος;… Ζωντοχήρος; Έχει άλλα αδερφάκια η μικρή Vittoria;…. Ή μήπως έχει γατάκια στο σπίτι;
Επίσης, αν δεχτούμε ότι οι παραδοσιακές αξίες ενός πολιτισμού που χαρακτηρίζουν ένα έθνος μπορούν να τροποποιηθούν με οποιαδήποτε δικαιολογία, τότε κατά πόσο θα συνεχίσουν να παραμένουν παραδοσιακές και αντιπροσωπευτικές του συγκεκριμένου έθνους; Πόσο ελληνικός θα ήταν ένας μουσακάς αν είχε σόγια αντί για κρέας; Κάνουμε διακοπές στην Ιταλία και διηγούμαστε όταν επιστρέψουμε, μεταξύ άλλων, για την ιταλική κουζίνα, τις διαφορές και ομοιότητες, και μέσα από αυτή τη σύγκριση, αποκτάμε αυτογνωσία και συνειδητοποιούμε το πόσο χρήσιμη και υπέροχη είναι η φυσική διαφορετικότητα των εθνών.
Αυτά κι άλλα ερωτήματα βασανίζουν τον σκεπτόμενο θεατή του διαφημιστικού. Εύλογα θ’ αναρωτηθεί: Μήπως τελικά οι κάθε είδους μειονότητες (θρησκευτικές, φυλετικές, σεξουαλικές κτλ) είναι όντως ευάλωτες μειονότητες ή είναι η δική τους κουλτούρα και lifestyle που επιτάσσει το πως θα κινηθεί η σκέψη της πλειονότητας και των νόρμηδων;
Ένα συμπέρασμα είναι σίγουρο, πάντως, και το έχει διδάξει η ιστορία. Όταν μια κοινωνία και ο πολιτισμός της πολιορκείται από τα μέλη ενός διαφορετικού πολιτισμού, δημιουργείται σύγκρουση και τότε θα υπάρξει μόνο ένας νικητής κι ένας ηττημένος.
