Αφού αναφερθήκαμε στο πρώτο και το δεύτερο μέρος του άρθρου στη Λογοτεχνία και τη Μουσική αντιστοίχως, θα κλείσουμε αυτόν τον κύκλο με τους κανόνες παραγωγής Τέχνης – οποιασδήποτε τέχνης – ώστε να λειτουργεί αφ’ ενός ως τέχνη σε αισθητικό επίπεδο και αφ’ ετέρου ως ελληνόψυχη, ο οποίος είναι εντέλει και ο σκοπός μας.
Συγκεκριμένα, θα αναφερθούμε στα εξής βασικά στοιχεία: πρώτον, στις προϋποθέσεις παραγωγής της· δεύτερον, στο ότι η τέχνη πρέπει να είναι αυθεντική· τρίτον, να εκπέμπει το σωστό συναίσθημα και τέλος, να αντιμετωπίζεται η παραγωγή της από τον εκάστοτε δημιουργό με συνέπεια και σοβαρότητα προς το κοινό του παρόντος αλλά και του μέλλοντος.
Όποιος μπαίνει λοιπόν στη διαδικασία να παράγει οποιαδήποτε τέχνη, οφείλει να έχει εκ των προτέρων στον νού του τις προϋποθέσεις παραγωγής καλής Τέχνης. Πρώτον και κύριον, είναι το έμφυτο ταλέντο και η προδιάθεση κάποιου να μπει σε μία τέτοια διαδικασία. Δεύτερον, είναι η πρόσληψη καλής τέχνης και η δυνατότητα να κρίνει κάποιος ποια τέχνη είναι αξιόλογη και ποια όχι μέσω της επισταμένης μελέτης και της ευρύτητας των ερεθισμάτων.
Ως γνωστόν, οι άνθρωποι δίνουμε στους άλλους ό,τι έχουμε στην ψυχή μας και η Τέχνη σε αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση. Τέλος, είναι η διάθεση για σκληρή και επίμονη δουλειά και για συνεχή βελτίωση και εξέλιξη του παραγομένου αποτελέσματος στην τέχνη με την οποία ασχολείται ο καθένας. Αυτές λοιπόν είναι οι βασικές προϋποθέσεις και χωρίς αυτές κανένα είδος τέχνης δεν μπορεί να σταθεί είτε στο παρόν είτε στο μέλλον.
Εξαιρετικά καίριο στοιχείο στην παραγωγή Τέχνης είναι, όπως τονίσαμε παραπάνω, η αυθεντικότητά της και ως προς τη μορφή και ως προς το περιεχόμενο. Συγκεκριμένα, ως προς τη μορφή, πρέπει αρχικά η Τέχνη να μπορεί να σταθεί καθ’ εαυτήν και να έχει ένα άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα χωρίς να επικρατεί η αντίληψη ότι πρέπει οπωσδήποτε να περάσει ένα συγκεκριμένο μήνυμα.
Η Τέχνη, ενώ μπορεί να κηρύττει, δεν πρέπει να είναι ένα στείρο κήρυγμα· ενώ μπορεί να διδάσκει, δεν πρέπει να είναι απλώς μία ηθικολογικού τύπου διδασκαλία. Η Τέχνη η οποία δίνει βάρος στο μήνυμα και γίνεται προπαγάνδα είναι ένα νοθευμένο προϊόν και δεν μπορεί να λειτουργήσει στην κοινωνία ενώ δεν μπορεί να είναι και διαχρονική. Γι’ αυτό, θα πρέπει η επεξεργασία της μορφής, όπως φυσικά και του περιεχομένου, να είναι βασικό μέλημα του καλλιτέχνη. Αυτό αντίστοιχα ισχύει όμως και για το περιεχόμενο το οποίο δεν πρέπει να παραμελείται χάριν μόνο της τέρψης που δίνει το έργο Τέχνης.
Μπορούμε να το δούμε σχηματικά ως εξής: όποιος νοιάζεται για το περιεχόμενο αψηφώντας τη μορφή, είναι σαν να βάζει ένα πολύ ακριβό κρασί σε ένα ευτελές δοχείο στο οποίο τοποθετείται κάποιο χαμηλής αξίας προϊόν· κανείς δεν θα το προσέξει. Όποιος πάλι νοιάζεται για τη μορφή ενώ το περιεχόμενο είναι χαμηλής αξίας, τότε είναι σαν να βάζει μέσα σε ένα πολυτελές μπουκάλι δηλητήριο· θα προκαλέσει την προσοχή αρχικά αλλά όποιος το δοκιμάσει, στην καλύτερη περίπτωση θα το αποβάλει και στη χειρότερη θα νοσήσει ή θα οδηγηθεί στον θάνατο, δηλαδή εν προκειμένω θα επηρεαστεί ανεπανόρθωτα από μία βλαβερή διδασκαλία.
Ένα πράγμα το οποίο δεν πρέπει να παραμελήσει οποιοσδήποτε προσπαθεί να εκφρασθεί ελληνόψυχα μέσω της Τέχνης, είναι το ότι πρέπει το έργο του να εκπέμπει το σωστό συναίσθημα ανάλογα με το τι θέλει να περάσει σε αυτόν ο οποίος προσλαμβάνει την Τέχνη του. Ως γνωστόν, εύκολα λησμονούμε τι μας λένε οι άνθρωποι γύρω μας αλλά πολύ δύσκολα το πώς μας έκαναν αισθανθούμε μία δεδομένη στιγμή καθώς το συναίσθημα είναι πολύ πιο άμεσο και προσωπικό στον καθένα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, θα πρέπει το συναίσθημα το οποίο εκπέμπει ένα έργο να ευθυγραμμίζεται με το περιεχόμενό του.
Η σοβαρή Τέχνη δεν είναι ούτε παιχνίδι ούτε απλή διασκέδαση
Ειδικότερα, δεν είναι δυνατόν ένα έργο το οποίο θέλει να εκφράσει αγάπη προς την πατρίδα και γενναιότητα να εκπέμπει ηττοπαθές και παθητικό πνεύμα ενώ όταν μιλούμε για την αγάπη στον συνάνθρωπο, δεν μπορεί η Τέχνη να εκφράζεται με επιθετικότητα και βιαιότητα. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι οι εικονοκλαστικές μορφές Τέχνης, δηλαδή αυτές οι οποίες δημιουργήθηκαν προκειμένου να αμφισβητήσουν τις παραδοσιακές αξίες, δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ελληνόψυχης τέχνης.
Για να φέρουμε συγκεκριμένα παραδείγματα, δεν είναι συμβατό να εκφράζουμε την αγάπη μας για την πατρίδα με Ραπ ή Ροκ μουσική ούτε να απεικονίζουμε Ιερά Πρόσωπα ή Ήρωες του Έθνους μας με μοντερνιστική ή αφηρημένη τεχνοτροπία. Θα πρέπει δηλαδή το έργο να είναι ένα ενιαίο σύνολο και να μην προκαλεί κανενός είδους εσωτερικό διχασμό σε αυτόν ο οποίος το προσλαμβάνει.
Όποιος επιθυμεί η τέχνη του να διατηρεί πάντοτε τα στοιχεία τα οποία προαναφέραμε, θα πρέπει η δημιουργία του να διέπεται πάντοτε από συνέπεια και σοβαρότητα. Για να το αναλύσουμε λίγο καλύτερα, επειδή ακριβώς η Τέχνη χαρακτηρίζεται από αμεσότητα σε σχέση με μία απλή διδασκαλία ή ένα επιστημονικό έργο και ως εκ τούτου μπορεί να έχει πολύ πιο εύκολη διείσδυση σε μεγάλο κοινό, θα πρέπει ο δημιουργός να έχει συνεχώς κατά νουν ότι πρέπει να είναι συνεπής προς τους αρχικούς σκοπούς του, ειδικά όταν αυτοί είναι υψηλοί. Δεν πρέπει να παρασύρεται και να παράγει έργα ευτελούς αξίας, αισθητικής ή παιδευτικής, απλώς και μόνον χάριν εύκολου πλουτισμού ή πρόσκαιρης κοινωνικής αναγνώρισης με το να ακολουθεί τον συρμό της κάθε εποχής.
Η σοβαρή Τέχνη δεν είναι ούτε παιχνίδι ούτε απλή διασκέδαση και θα πρέπει να έχει κατά νουν ο επίδοξος δημιουργός ότι πολλές φορές αυτή δεν αναγνωρίζεται στην εποχή της και είναι εξαιρετικά πιθανόν να εκτιμηθεί όπως της αρμόζει αρκετά χρόνια μετά τον θάνατο του δημιουργού. Τούτο όμως δεν πρέπει επ’ ουδενί να πτοήσει όποιον έχει φιλοδοξία να δημιουργήσει υψηλή τέχνη, δηλαδή ελληνόψυχη.
Ο δημιουργός δεν στοχεύει μόνο στο παρόν, αποβλέπει κυρίως στις μελλοντικές γενεές και στην παρακαταθήκη την οποία θα αφήσει στην ανθρωπότητα όπως αυτός αντίστοιχα έλαβε από τους προγόνους του των οποίων ευελπιστεί να γίνει άξιος απόγονος. Η Τέχνη δεν πρέπει να είναι κυρίως τρόπος πλουτισμού ή κοινωνικής καταξίωσης. Οφείλει να είναι πρώτα μία προσφορά στην ανθρωπότητα μέσω της ανύψωσης της Αισθητικής της αλλά και της ενστάλαξης σε αυτήν των αξιών του Ελληνισμού όπως εκφράζονται μέσα στη διαχρονικότητά του, με επιστέγασμα την πίστη στον αληθινό Τριαδικό Θεό και την αγάπη προς την Πατρίδα.
Κλείνοντας αυτόν τον κύκλο προβληματισμού για την Τέχνη, θα προβώ στη δυσάρεστη διαπίστωση ότι τα τελευταία χρόνια, όσοι επιθυμούμε να εκφραζόμαστε ελληνόψυχα υστερούμε εν πολλοίς στον καίριο τομέα της Τέχνης.
Οι λόγοι είναι πολλοί και αφορούν και εμάς τους ίδιους αλλά και την κοινωνία γενικότερα. Σίγουρα οι διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού αμφισβητήθηκαν ή και πολεμήθηκαν από όσους ακολούθησαν σύγχρονα ρεύματα και αυτό απετέλεσε προφανώς τροχοπέδη στην παραγωγής ελληνόψυχης Τέχνης· εμείς οι ίδιοι παρασυρθήκαμε από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και παραιτηθήκαμε από την παραγωγή σοβαρής Τέχνης καθ’ ότι θεωρήσαμε ότι αυτή δεν θα έχει τον αντίκτυπο που θα θέλαμε και ακόμα υπήρξε μία σύγχυση ιδεών, καλλιτεχνικών και ιδεολογικών με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εκτιμηθεί και να αναγνωριστεί η καλή Τέχνη.
Πλέον όμως, καθώς οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και ξεχωρίζει η ήρα από το σιτάρι σε όλα τα επίπεδα, θα πρέπει και εμείς, εφ’ όσον πιστεύουμε ακράδαντα στην ανάγκη ύπαρξης Ελληνόψυχης Τέχνης, να αφοσιωθούμε ολοκληρωτικά στην παραγωγή της αδιαφορώντας για το αν αυτή θα έχει την απήχηση στις πλατιές μάζες.
- Διαγραφή Σαμαρά
- Θρίαμβος Τραμπ
- Οχι, δεν είναι ο Δένδιας υπεύθυνος για την μείωση κυριαρχίας στο Αιγαίο – Είναι όλοι τους
Αρκεί μόνο να φλέγει την ψυχή όσων πιστεύουν σε υψηλά ιδανικά και να περικλείει μέσα της ό,τι αγνό και ό,τι υψηλό έχει να προσφέρει διαχρονικά το Ελληνικό Πνεύμα. Αν έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, ασχέτως των εξωτερικών συνθηκών, θα έχει ήδη επιτύχει τον σκοπό της που είναι η ανύψωση του ανθρώπου.
