Σε άλλο επίπεδο έχει πάει η παραπληροφόρηση εν μέσω της σύγκρουσης στην Ουκρανία
Καταιγισμός από ψευδείς και ανακριβείς ειδήσεις, κατασκευασμένα ντοκουμέντα και φωτογραφίες από ταινίες και βιντεοπαιχνίδια έχει καταγραφεί στα κοινωνικά δίκτυα από την αρχή του φρικτού πολέμου.
Και φυσικά κάτι τέτοιο ήταν αναμενόμενο καθώς -όπως λένε και οι παλαιοί- η πρώτη απώλεια σε έναν πόλεμο είναι η αλήθεια. Το εξαιρετικά δυσάρεστο και απογοητευτικό όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι πως -πλέον- τα μέσα της μιας εκ των αντιμαχόμενων πλευρών, αυτή της Ρωσίας, έχουν αποκλειστεί/εξαφανιστεί από τα mainstream κοινωνικά δίκτυα αλλά και πως στις μέρες μας έχουμε τεράστιους ιδιωτικούς οργανισμούς των οποίων ο αποκλειστικός σκοπός είναι να ελέγχουν την εγκυρότητα των ειδήσεων που δημοσιεύονται.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει να κόβονται ως αναληθή memes, γελοιογραφίες αλλά και δηλώσεις επάνω σε ιατρικά θέματα οι οποίες στην συνέχεια επαληθεύτηκαν από την πραγματικότητα, ακόμα και στην Ελλάδα. Οπότε εντύπωση προκαλεί πως κάποιες από τις “συγκινητικότερες” ιστορίες του πολέμου στην Ουκρανία που μέχρι στιγμής έχουν γνωστοποιηθεί, είναι απλή αγνή παραπληροφόρηση.
Οι μάρτυρες στο «Φιδονήσι»
Η ιστορία των 13 Ουκρανών στρατιωτών του μικρού νησιού «Φιδονήσι» στη Μαύρη Θάλασσα, οι οποίοι αρνήθηκαν να παραδοθούν μετά το τελεσίγραφο των Ρώσων λέγοντας “Αντε γραμμίσου Ρωσία!” μόνο και μόνο για να κονιορτοποιηθούν από τα Ρώσικα πυρά, έκανε το γύρω του διαδικτύου.
Το θάρρος και η αυτοθυσία τους επαινέθηκε τόσο από την ουκρανική κυβέρνηση και τον ίδιο τον πρόεδρο Ζελένσκι, αλλά και χιλιάδες ΜΜΕ και σχολιαστές στα κοινωνικά δίκτυα που έκαναν λόγο για “νέους Λεωνίδες”.
Της ίδιας ανταπόκρισης ωστόσο δεν έτυχε η επίσημη ανακοίνωση του Ουκρανικού Πολεμικού Ναυτικού σύμφωνα με το οποίο οι στρατιώτες αναγκάστηκαν να παραδοθούν «λόγω έλλειψης πυρομαχικών» και είναι ζωντανοί και καλά στην υγεία τους.
Το “Φάντασμα” του Κιέβου
Την περίπτωση του “υπερφυσικού άσσου” της Ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας την παρουσιάσαμε και προχτές. Πρόκειται για ένα βίντεο το οποίο διαμοιράστηκαν χιλιάδες χρήστες, το οποίο έδειχνε μια υποτιθέμενη αερομαχία στους ουρανούς του Κιέβου ανάμεσα σε ρώσικα αεροσκάφη και ενός “ουκρανικού MiG-29”. Η περιγραφή δε, που συνήθως συνόδευε το βίντεο έκανε λόγο για έναν μυθικό Ουκρανό πιλότο, ο οποίος “έχει κάνει έξι καταρρίψεις” εντός ολίγων ωρών.
Το «Φάντασμα του Κιέβου» λίγες μόνο ώρες μετά έγινε αστικός θρύλος ενώ λίγοι έμαθαν πως το εν λόγω βίντεο ήταν “κλεμμένο” απόσπασμα από το βιντεοπαιχνίδι Digital Combat Simulator.
Το “Αντίο”
Η συγκλονιστική φωτογραφία με δυο παιδάκια να χαιρετούν στρατιωτικά τους Ουκρανούς υπερασπιστές, έκανε το γύρο του διαδικτύου και είναι όντως συγκινητική. Αυτό που δεν είπε κανείς από τους χιλιάδες που την διαμοίρασαν και τους ακόμα περισσότερους που την σχολίασαν είναι πως η φωτογραφία έκανε πρώτη φορά την εμφάνιση της το 2016 και τα παιδάκια πολύ πιθανό σήμερα να είναι οι ίδιοι στα χαρακώματα.
Μις Ουκρανία
Τον γύρο του διαδικτύου έκανε και η εικόνα που ανέβασε στο προσωπικό της προφίλ στο Instagram Μις Ουκρανίας Αναστασία Λιένα (Anastasiia Lenna) στην οποία εμφανιζόταν να κραδαίνει ένα πολεμικό τυφέκιο. Χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου ανάρτησαν την φωτογραφία σχολιάζοντας πως “ακόμα και η Μις Ουκρανία πήρε τα όπλα κατά της Ρωσίας”.
Όπως όμως παρατήρησαν οι πιο έμπειροι με τα όπλα, το τυφέκιο που φέρει η καλύπυγος κυρία δεν είναι πολεμικό αλλά… (πανάκριβο) αεροβόλο. Αν και το γεγονός σχολιάστηκε ακόμα και από την ίδια σε ανάρτηση της στην οποία διευκρίνιζε πως δεν είναι στρατιωτικός αλλά μια απλή πολίτης που της αρέσει το αεροβόλο, η διευκρίνηση δεν έτυχε της ίδιας ανταπόκρισης…
Χόλιγουντ
Κλιπάκια Ουκρανών στρατιωτών που αποχαιρετούσαν του αγαπημένους τους με ένα φιλί λίγο πριν αναχωρήσουν για το μέτωπο έγιναν γρήγορα viral από τις πρώτες στιγμές της Ρωσικής επίθεσης. Αυτό που δεν έγινε viral είναι η ταινία του 2017 “Ο Πόλεμος των Χειμερών” (The War of Chimeras) η οποία ήταν και καλή -απ’ ότι μαθαίνουμε- και από την οποία ήταν κομμένα τα πλάνα.
Αόρατοι “Ανώνυμοι”
Στον πόλεμο κατά του Πούτλερ, μπήκαν και οι διαβόητοι χάκερ “Anonymous”, ή τουλάχιστον έτσι ισχυριζόταν ένα βίντεο που διακινήθηκε μαζικά μέσω Twitter και στο οποίο απειλούσαν να εξαπολύσουν τεράστιας κλίμακας κυβερνο-επιθέσεις στην Ρωσία αλλά και στους τραπεζικούς λογαριασμούς των πολιτών της Ρωσίας που δεν θα δήλωναν επωνύμως την αντίθεση τους στις πολεμικές επιχειρήσεις με το μήνυμα: “Στις 3 Μαρτίου όλες σας οι καταθέσεις θα μεταφερθούν στα ταμεία των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας”.
Παρ’ολα αυτά, η επίσημη διάψευση του Ουκρανού Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης πως το βίντεο αποδείχτηκε πλαστό, δεν έγινε viral.
Τρόμος στο μετρό
Με τον τίτλο “Συγκλονιστικές εικόνες από τα καταφύγια – Ζουν με τον τρόμο”, έκανε το γύρο του διαδικτύου αλλά και της τηλεόρασης ένα -τρομακτικό είναι η αλήθεια- βίντεο που έδειχνε πλήθος κόσμου να κατεβαίνει ταχύτατα και σε κατάσταση πανικού τις σκάλες του μετρό στην “Ουκρανία” για να σωθεί από τους Ρώσικους πυραύλους.
Μάλιστα, το συγκεκριμένο βίντεο μεταδόθηκε από το αξιόπιστο δελτίο ειδήσεων του έγκριτου και σε καμία περίπτωση φιλοκυβερνητικού ΣΚΑΪ. Γρήγορα όμως αποδείχτηκε πως πρόκειται για ένα βίντεο από την Ρώμη του 2018 όταν είχε καταρρεύσει η κυλιόμενη σκάλα του μετρό και -το πιθανότερο είναι- να μην έχει καμία σχέση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
- Μετά τους Άδωνι και Δεληκάρη δεν την γλύτωσε ούτε η Αλεξοπούλου: Την “έκραξαν” στην Αχαΐα
- Αγγλία: Κατατρεγμένος “εργάτης γης” που έγινε viral κρατώντας ταμπέλα με το σύνθημα “οι μετανάστες δεν είναι εγκληματίες” βίασε 15χρονο κορίτσι
- Ο Ίλον Μασκ σκοπεύει να χρεώνει τους νέους χρήστες του Twitter/X για να ενεργοποιήσουν την δυνατότητα ανάρτησης
Παλαιά οι μελετητές έκαναν λόγο για την “ομίχλη του πολέμου” που απόκρυβε τα πραγματικά γεγονότα μέχρι τουλάχιστον οι μάχες να τελειώσουν. Ίσως στις ημέρες μας θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε και τα ψηφιακά σκουπίδια στην ομίχλη.
