Μας στέλνει ο Οδυσσέας Ανδρούτσος,

Συχνά ακούμε το όνομα του Καραγκιόζη να χρησιμοποιείται σαν ύβρις. «Μην τον ακούς αυτόν, είναι μεγάλος Καραγκιόζης…». Δεν κατανοούμε πως όταν λέμε παρόμοιες φράσεις υβρίζουμε ολόκληρο τον ελληνισμό, καθώς ο Καραγκιόζης ΕΙΝΑΙ η Ελλάδα. «Μην τον ακούς αυτόν, είναι μεγάλος Έλληνας…». Η ίδια φράση πλέον ακούγεται τουλάχιστον γελοία, ενώ η σημασία της έχει παραμείνει αμετάβλητη.

Διότι ο Καραγκιόζης, τόσο ως χαρακτήρας όσο και ως θέαμα, εκφράζει στο ακέραιο τον ελληνισμό. Ο ίδιος ο Καραγκιόζης ήσαν υπαρκτό πρόσωπο, Θρακιώτης μετανάστης στην Προύσα, άρα Έλλην. Τα δε χαρακτηριστικά του αποτυπώνουν στο έπακρο την ιδιοσυγκρασία του Έλληνος: Φτωχός και ξυπόλητος, μα πάντα καταφερτζής. Πολυτεχνίτης και βιοπαλαιστής. Άνθρωπος τολμηρός, που δεν φοβάται να τα βάλει με τις Οθωμανικές κατοχικές αρχές. Ερωτικός και ρομαντικός με τις γυναίκες, πειραχτήρι και χωρατατζής με τους φίλους. Αυστηρός πατέρας που μαθαίνει διαπαιδαγωγεί τους γιούς του με στρατιωτική πειθαρχία, χωρίς να γίνεται πιεστικός και φορτικός και έχοντάς τους ως συμμάχους στα δύσκολα. Στα ηρωικά έργα, αν και δειλός στην αρχή, στο τέλος πάντα στέκεται στο πλευρό των αγωνιστών του ‘21 και αντιμετωπίζει τις δυσκολίες με θάρρος και χιούμορ. Είναι, δηλαδή, μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα, πανταχού παρούσα.

Η δε θεματολογία των παραστάσεων του ελληνικού θεάτρου σκιών είναι τεράστια. Κωμωδίες, Δράματα, Κοινωνικοπολιτικά έργα, Ηρωικά έργα, Μυθολογικά έργα, Ιστορικά έργα… Καλύπτεται το σύνολο του ελληνικού πολιτισμού, της ελληνικής ψυχής και της ελληνικής Ιστορίας και Παράδοσης. Σε δύσκολες στιγμές ψυχαγώγησε και εμψύχωσε τον ελληνισμό. Για παράδειγμα, μετά την ήττα της Ελλάδος στον πόλεμο του 1897, δημιουργήθηκε ο θείος του Καραγκιόζη, ο Μπαρμπαγιώργος, το αντίπαλο δέος του Τουρκαλβανού Βεληγκέκα, ο οποίος, υπό τις εντολές του Πασά, ταλαιπωρεί τον Καραγκιόζη. Η εικόνα του ξυλοδαρμού του Βεληγκέκα από τον ρουμελιώτη φουστανελοφόρο συγγενή του Καραγκιόζη προκαλούσε χειροκροτήματα και ζητωκραυγές από τους θεατές, αναπτερώνοντας το ηθικό τους.

Συν τοις άλλοις, οι διάφοροι χαρακτήρες που εμφανίζονται αντιπροσωπεύουν και από μία περιοχή της Ελλάδος και διάφορους τύπους Ελλήνων της εποχής τους. Ο Σιορ-Διονύσιος, ξεπεσμένος αριστοκράτης από την Ζάκυνθο, αντιπροσωπεύει τα Επτάνησα. Ο Σταύρακας, τυπικό κουτσαβάκι του μεσοπολέμου, κλασσικό παράδειγμα Πειραιώτη της εποχής. Ο θαρραλέος Μπαρμπαγιώργος, βουκολικός άνθρωπος, βοσκός από την Ρούμελη. Ο Μορφωνιός «Μπέμπης» με τον ναρκισσισμό, την λιποψυχία του σατιρίζει τους νεόπλουτους μαμάκηδες Αθηναίους του μεσοπολέμου. Ο Εβραίος, άνθρωπος τσιγκούνης και ύπουλος, καυτηριάζει τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, που με το γνωστό του «σπάσιμο» διακωμωδεί τον τρόπο προσευχής των Εβραίων. Ο Μανούσος, ένα δυνατό παλληκάρι από την Κρήτη. Τέλος, ο Χατζηαβάτης, επιστήθιος φίλος του Καραγκιόζη, είναι ο συνηθισμένος τύπος ανθρώπου που κοιτάζει να τα έχει καλά με όλους. Ουσιαστικά χρησιμοποιεί την εκάστοτε Οθωμανική Αρχή για ίδιον όφελος, χωρίς, όμως, να ξεχνά τον αδερφικό του φίλο, τον Καραγκιόζη. Η τέλεια απεικόνιση της ελληνικής κοινωνίας, με τρόπο απλό και ευθύ.

Ο Καραγκιόζης ΕΙΝΑΙ ο Έλληνας και το Θέατρο Σκιών ΕΙΝΑΙ η Ελλάς. Ο Καραγκιόζης έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές Ελλήνων. Από την πρώτη παράσταση του Δημήτριου Σαρδούνη στην Πάτρα μέχρι και τις εκπομπές του Θανάση Σπυρόπουλου, του Μάνθου Αθηναίου και του Ευγένιου Σπαθάρη, ασχέτως αν η ΕΡΤ επέλεξε να διαγράψει το πλουσιότατο υλικό της από τις άνωθεν εκπομπές για να γράψει στις κασέτες αγώνες ποδοσφαίρου… Χωρίς τον Καραγκιόζη δεν υφίσταται ελληνισμός, ασχέτως αν η ελληνόφωνη Κυβέρνηση απεφάσισε να χαρίσει τον Καραγκιόζη στην Τουρκία το 2010… Ο Καραγκιόζης μπορεί να είναι στα χαρτιά Τούρκος, αλλά η ψυχή του και το ήθος του είναι γαλανόλευκα. Στο κάτω – κάτω της γραφής, τόσες και τόσες ύβρεις έχει η ελληνική γλώσσα, πρέπει να χρησιμοποιηθεί συγκεκριμένα το όνομα του απόλυτου Έλληνα σαν προσβολή;